Σε ό,τι αφορά την βελτίωση του κρατικού μας μηχανισμού, η Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών δεν θά 'πρεπε, κατά τη γνώμη μου, ούτε να αναζητήσει την ποσότητα ούτε να βιαστεί. Ως τώρα, μπορέσαμε να αφιερώσουμε τόση λίγη σκέψη και προσοχή στην επάρκεια του κρατικού μας μηχανισμού που θα ήταν τώρα μάλλον νόμιμο να προσέξουμε ιδιαίτερα ώστε να εξασφαλίσουμε την πλήρη του οργάνωση, και να συγκεντρώσουμε στην Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών ένα προσωπικό εργατών που να είναι πράγματι μπροστά απ' του καιρούς του, δηλαδή να μην είναι κατώτερο των στάνταρ των δυτικοευρωπαίων. Φυσικά, η προϋπόθεση αυτή είναι πολύ μετριοπαθής για μια σοσιαλιστική δημοκρατία. Όμως η εμπειρία των πρώτων πέντε ετών έχει γεμίσει τα μυαλά μας με καχυποψία και σκεπτικισμό. Οι ποιότητες αυτές επιβεβαιώνονται ασυναίσθητα όταν, για παράδειγμα, ακούμε τον κόσμο να μιλάει υπερβολικά πολύ και με μεγάλη ελαφρότητα για την "προλεταριακή" κουλτούρα. Κατ' αρχάς, θα έπρεπε να είμαστε ικανοποιημένοι με μια πραγματικά αστική κουλτούρα. Κατ' αρχάς, θα έπρεπε να είμαστε ικανοποιημένοι με την απαλλαγή μας από τα χονδροειδή είδη προ-αστικής κουλτούρας, για παράδειγμα, της γραφειοκρατικής κουλτούρας ή της κουλτούρας των δουλοπάροικων, κλπ. Σε ζητήματα κουλτούρας, η βιασύνη και τα ισοπεδωτικά μέτρα είναι πάρα πολύ επιβλαβή. Πολλοί απ' τους νέους μας συγγραφές και κομμουνιστές πρέπει να το καταλάβουν καλά αυτό.

'Ετσι, σε ό,τι αφορά τον κρατικό μας μηχανισμό, θα πρέπει πια να αντλήσουμε το συμπέρασμα από την εμπειρία του παρελθόντος ότι θα ήταν καλύτερο να προχωρήσουμε με πιο αργό ρυθμό. Ο κρατικός μας μηχανισμός είναι τόσο αξιοθρήνητος, για να μην πω άθλιος, που θα πρέπει πρώτα να σκεφτούμε πολύ προσεκτικά πώς να καταπολεμήσουμε τα ελαττώματά του, έχοντας κατά νου ότι τα ελαττώματα αυτά είναι ριζωμένα στο παρελθόν, το οποίο, αν και ανατράπηκε, δεν έχει ωστόσο ξεπεραστεί, δεν έχει ακόμα φτάσει το στάδιο μιας κουλτούρας που να έχει αποσυρθεί στο μακρινό παρελθόν. Μιλώ συνειδητά για κουλτούρα, γιατί στα θέματα αυτά μπορούμε να δούμε ως επιτυχία μόνο ό,τι έχει γίνει κομμάτι της δικής μας κουλτούρας, κοινωνικής ζωής, συνηθειών. Μπορούμε να πούμε πως ό,τι το καλό στο κοινωνικό μας σύστημα δεν έχει ακόμα μελετηθεί, κατανοηθεί, και μπει στην καρδιά με τον σωστό τρόπο. Έχει συλληφθεί βιαστικά. Δεν έχει επαληθευθεί ή δοκιμαστεί, δεν έχει ενισχυθεί απ' την εμπειρία, δεν έχει γίνει ανθεκτικό, κλπ. Φυσικά, δεν γινόταν αλλιώς σε μια επαναστατική εποχή, όταν η ανάπτυξη προχώρησε με τόσο γρήγορους ρυθμούς ώστε σε πέντε χρόνια να περάσουμε απ' τον τσαρισμό στο Σοβιετικό σύστημα. Είναι καιρός να κάνουμε κάτι για αυτό. Πρέπει να δείξουμε ορθό σκεπτικισμό για την υπερβολικά γρήγορη πρόοδο, για την έπαρση, κλπ. Πρέπει να αφιερώσουμε σκέψη στον έλεγχο των βημάτων που ανακηρύσσουμε κάθε ώρα, που παίρνουμε κάθε λεπτό, και που μετά, κάθε δευτερόλεπτο, αποδεικνύουμε ότι είναι αβέβαια, επιφανειακά και κακώς εννοημένα. Το πιο επιζήμιο πράγμα θα ήταν η βιασύνη. Το πιο επιζήμιο πράγμα θα ήταν να βασιστούμε στην εικασία ότι ξέρουμε τουλάχιστον κάτι, ή ότι έχουμε έναν σεβαστό αριθμό στοιχείων απαραίτητων για την κατασκευή ενός πραγματικά νέου κρατικού μηχανισμού, τέτοιου που να αξίζει να ονομάζεται σοσιαλιστικός, Σοβιετικός, κλπ.

Όχι. Είμαστε γελοία ελλειμματικοί σε ό,τι αφορά έναν τέτοιο μηχανισμό, και ακόμα και σε ό,τι αφορά τα στοιχεία του, και πρέπει να θυμόμαστε ότι δεν πρέπει να τσιγκουνευτούμε τον χρόνο για να τον χτίσουμε, και ότι θα πάρει πολλά, πολλά χρόνια.

Τι στοιχεία έχουμε για να χτίσουμε τον μηχανισμό αυτό; Μόνο δύο. Πρώτον, εργάτες που είναι απορροφημένοι με την πάλη του σοσιαλισμού. Τα στοιχεία αυτά δεν είναι επαρκώς μορφωμένα. Θα ήθελαν να χτίσουν έναν καλύτερο μηχανισμό, αλλά δεν ξέρουν πώς. Δεν μπορούν να τον χτίσουν. Δεν έχουν αναπτύξει ακόμα την κουλτούρα που χρειάζεται για τον σκοπό αυτό. Και αυτό που απαιτείται είναι κουλτούρα. Τίποτε δεν θα καταφέρουμε σ' αυτό αν βιαζόμαστε, αν προσεγγίζουμε το θέμα επιθετικά, με νεύρο και στιβαρότητα, ή γενικώς, με οποιαδήποτε από τις καλύτερες ανθρώπινες ποιότητες. Δεύτερο, έχουμε στοιχεία γνώσης, παιδείας, και εκπαίδευσης, είναι όμως ανεπαρκή σε γελοίο βαθμό όταν τα συγκρίνουμε με όλες τις άλλες χώρες.

Εδώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε υπερβολικά πολύ την τάση να αποκαθιστούμε (ή να νομίζουμε ότι αποκαθιστούμε) την έλλειψη γνώσης μας με τον ζήλο, τη βιασύνη, κλπ.

Για να ανακαινίσουμε τον κρατικό μας μηχανισμό πρέπει με κάθε κόστος να ξεκινήσουμε, πρώτα να μαθαίνουμε, και δεύτερον, να μαθαίνουμε, και τρίτον, να μαθαίνουμε, και μετά να βεβαιωθούμε ότι αυτή η γνώση δεν θα παραμείνει γράμμα νεκρό, ούτε σύνθημα του συρμού (και πρέπει να παραδεχτούμε με κάθε ειλικρίνεια ότι αυτό το κάνουμε πολύ συχνά), ότι η γνώση θα γίνει αληθινά μέρος του ίδιου μας του είναι, ότι θα γίνει αληθινά και πραγματικά ένα στοιχείο της συγκρότησης της κοινωνικής μας ζωής. Με λίγα λόγια, δεν πρέπει να έχουμε τις απαιτήσεις που είχε η αστική δυτική Ευρώπη, αλλά απαιτήσεις που ταιριάζουν και αρμόζουν σε μια χώρα που έβαλε στόχο να αναπτυχθεί σε σοσιαλιστική χώρα.

Το συμπέρασμα που πρέπει να αντλήσουμε από τα πιο πάνω είναι το εξής: Πρέπει να κάνουμε την Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών ένα θεσμό-παράδειγμα προς μίμηση, ένα εργαλείο βελτίωσης του κρατικού μηχανισμού.

Για να φτάσει στο υψηλό επίπεδο που επιθυμούμε, πρέπει να ακολουθήσουμε τον κανόνα: "μέτρα το ύφασμά σου εφτά φορές πριν το κόψεις."

Για τον σκοπό αυτό, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ό,τι καλύτερο έχουμε στο κοινωνικό μας σύστημα, και να το χρησιμοποιήσουμε με την μεγαλύτερη δυνατή προσοχή, εμβρίθεια και γνώση, για να χτίσουμε το νέο Κομισσαριάτο του Λαού.

Για τον σκοπό αυτό, τα καλύτερα στοιχεία που έχουμε στο κοινωνικό μας σύστημα --όπως, πρώτον, οι προχωρημένοι εργάτες, και δεύτερον, τα πραγματικά φωτισμένα στοιχεία για τα οποία να μπορούμε να εγγυηθούμε ότι δεν θα μπερδέψουν τα λόγια με την πράξη, και ότι δεν θα πουν λέξη που να πηγαίνει ενάντια στη συνείδησή τους-- δεν θα πρέπει να κομπιάσουν να παραδεχτούν οποιαδήποτε δυσκολία αντιμετωπίζουν και δεν θα πρέπει να φοβηθούν οποιαδήποτε πάλη για να επιτευχθεί ο στόχος που έχουν με σοβαρότητα θέσει οι ίδιοι.

Για πέντε χρόνια, βιαζόμαστε να καλυτερεύσουμε τον κρατικό μας μηχανισμό, αλλά επρόκειτο απλά για τσαπαστουλιές, που αποδείχτηκαν άχρηστες σ' αυτά τα πέντε χρόνια, ή και μάταιες, ή ακόμα και επιβλαβείς. Αυτή η βιασύνη δημιούργησε την εντύπωση ότι κάτι κάναμε, αλλά στην πραγματικότητα, απλά μπλοκάραμε τους θεσμούς και τα μυαλά μας.

Είναι καιρός να αλλάξουν τα πράγματα.

Πρέπει να ακολουθήσουμε τον κανόνα: Καλύτερα λιγότερα, αλλά καλύτερα. Πρέπει να ακολουθήσουμε τον κανόνα: Καλύτερα να έχουμε καλό ανθρώπινο υλικό σε δύο ή ακόμα και σε τρία χρόνια απ' το να εργαζόμαστε βιαστικά χωρίς ελπίδα να αποκτήσουμε τίποτε τέτοιο.

Ξέρω ότι θα είναι δύσκολο να κρατήσουμε τον κανόνα αυτόν και να τον εφαρμόσουμε υπό τις συνθήκες που έχουμε. Ξέρω ότι ο αντίθετος κανόνας θα βρει χίλιες τρύπες για να τρυπώσει. Ξέρω ότι θα χρειαστούν τεράστιες αντιστάσεις, ότι θα απαιτηθεί υπεράνθρωπη επιμονή, ότι τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια η εργασία στον τομέα αυτόν θα είναι διαβολεμένα δύσκολη. Κι όμως, είμαι πεπεισμένος ότι μόνο με μια τέτοια προσπάθεια θα μπορέσουμε να πετύχουμε το στόχο μας· και ότι μόνο πετυχαίνοντας τον στόχο αυτό θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια δημοκρατία που να είναι πράγματι αντάξια του ονόματος των Σοβιέτ, του σοσιαλισμού, και τα λοιπά.

Πολλοί αναγνώστες νόμισαν πιθανόν ότι οι αριθμοί που παρέθεσα ενδεικτικά στο πρώτο μου άρθρο [Πώς πρέπει να ξαναοργανώσουμε την Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών] ήταν υπερβολικά μικροί. Είμαι βέβαιος ότι μπορούν να γίνουν πολλοί υπολογισμοί για να αποδείξουν ότι όντως είναι. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να βάλουμε κάτι πάνω από όλους αυτούς και άλλους παρόμοιους υπολογισμούς: την επιθυμία μας για πραγματικά παραδειγματική ποιότητα.

Νομίζω πως ήρθε επιτέλους η ώρα να εργαστούμε πραγματικά σοβαρά για να βελτιώσουμε τον κρατικό μας μηχανισμό και σ' αυτό δεν μπορεί να υπάρξει σχεδόν τίποτε χειρότερο απ' τη βιασύνη. Για αυτό το λόγο θα προτιμούσα να σημάνω μια έντονη προειδοποίηση ενάντια στο "φούσκωμα" των αριθμών. Κατά την άποψή μου θα πρέπει αντιθέτως να είμαστε πολύ ολιγαρκείς με τους αριθμούς στο ζήτημα αυτό. Ας πούμε με ειλικρίνεια ότι το Λαϊκό Κομμισαριάτο της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών δεν έχει στο παρόν καμία εξουσία. Όλοι γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν άλλοι θεσμοί χειρότερα οργανωμένοι από την Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών, και ότι κάτω απ' τις σημερινές συνθήκες δεν μπορούμε να περιμένουμε τίποτε απ' το Λαϊκό Κομμισαριάτο. Αυτό πρέπει να το βάλουμε καλά στο μυαλό μας αν θέλουμε αληθινά να δημιουργήσουμε μέσα σε λίγα χρόνια έναν θεσμό που θα είναι κατ' αρχάς, παράδειγμα προς μίμηση, δεύτερον, θα κερδίσει την απόλυτη εμπιστοσύνη όλων, και τρίτον, θα αποδείξει σ' όλους ότι έχουμε πράγματι δικαιώσει την εργασία ενός θεσμού με τόσο υψηλή θέση όπως η Επιτροπή Κεντρικού Ελέγχου. Κατά την άποψή μου, θα πρέπει άμεσα και ανεπίστρεπτα να απορρίψουμε κάθε γενική αριθμητική ένδειξη για το μέγεθος του προσωπικού στα γραφεία. Θα πρέπει να διαλέξουμε εργαζομένους για την Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών με ιδιαίτερη μέριμνα, και μόνο στην βάση των πιο αυστηρών εξετάσεων. Πράγματι, ποιός είναι ο λόγος να ιδρύσουμε ένα Λαϊκό Κομμισαριάτο το οποίο κάνει τη δουλειά του κουτσά-στραβά, το οποίο δεν απολαμβάνει την παραμικρή εμπιστοσύνη, και του οποίου τα λόγια δεν έχουν κανένα βάρος; Νομίζω ότι ο κύριος στόχος στην εγκαινίαση της εργασίας της ανοικοδόμησης που τώρα έχουμε κατά νου είναι να τα αποφύγουμε όλα αυτά.

Οι εργάτες που στρατολογούνται ως μέλη της Επιτροπής Κεντρικού Ελέγχου πρέπει να είναι άμεμπτοι κομμουνιστές, και νομίζω ότι πρέπει να γίνουν πολλά ακόμα για να διδαχτούν τις μεθόδους και τους στόχους της εργασίας τους. Περαιτέρω, θα πρέπει να υπάρχει ένας ορισμένος αριθμός από γραμματείς για να συνδράμει την εργασία αυτή, οι οποίοι πρέπει να υποβληθούν σε τριπλές εξετάσεις πριν λάβουν τον διορισμό τους. Και τέλος, οι αξιωματούχοι που σε εξαιρετικές περιπτώσεις θα δεχτούμε άμεσα ως υπαλλήλους της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών πρέπει να συμμορφώνονται με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Πρώτον, πρέπει να έχουν προταθεί από πολλούς κομμουνιστές.

Δεύτερον, πρέπει να περνούν εξετάσεις για την γνώση τους του κρατικού μας μηχανισμού.

Τρίτον, πρέπει να περάσουν εξετάσεις για τα βασικά της θεωρίας του κρατικού μας μηχανισμού, για τα βασικά της διοίκησης, της ρουτίνας του γραφείου, κλπ.

Τέταρτον, πρέπει να εργάζονται σε τέτοια αρμονία με τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου και με τη δική τους γραμματεία ώστε να μπορούμε να εγγυηθούμε για την εργασία του συνολικού μηχανισμού.

Γνωρίζω πως αυτές οι προϋποθέσεις είναι εξαιρετικά αυστηρές, και φοβάμαι πάρα πολύ ότι η πλειοψηφία των "πρακτικών" εργαζομένων στην Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών θα πει ότι αυτές οι προϋποθέσεις είναι μη πρακτικές, ή θα τις καγχάσουν. Αλλά ρωτάω οποιονδήποτε από τους παρόντες διευθυντές της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών, ή οποιονδήποτε σχετίζεται με το σώμα αυτό, αν μπορούν να μου πουν με ειλικρίνεια ποιός είναι ο πρακτικός σκοπός ενός Λαϊκού Κομμισαριάτου όπως είναι η Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών. Νομίζω πως η ερώτηση αυτή θα τους βοηθήσει να ανακτήσουν την αίσθηση αναλογιών τους. Είτε δεν αξίζει τον κόπο να κάνουμε άλλη μια απ' τις πολλές αναδιοργανώσεις που κάναμε σ' αυτή την απελπιστική περίπτωση, την Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών, είτε θα πρέπει να ανασκουμπωθούμε για δουλειά, με αργές, δύσκολες και ασυνήθιστες μεθόδους, και ελέγχοντας τις μεθόδους αυτές ξανά και ξανά, για να δημιουργήσουμε κάτι πράγματι παραδειγματικό, κάτι που να κερδίσει τον σεβασμό όλων για τις αρετές του, και όχι μόνο λόγω του βαθμού και του τίτλου του.

Αν δεν εξοπλιστούμε με υπομονή, αν δεν αφιερώσουμε πολλά χρόνια στον στόχο αυτό, καλύτερα να μην ασχοληθούμε καν.

Κατά την άποψή μου, θα πρέπει να επιλέξουμε έναν ελάχιστο αριθμό των ανώτερων ινστιτούτων εργατικής έρευνας, τα οποία προετοιμάσαμε τόσο βιαστικά, να βεβαιωθούμε ότι έχουν σωστή οργάνωση, και τους επιτρέψουμε να συνεχίσουν να εργάζονται, αλλά μόνο με τρόπο που συμμορφώνεται με τα υψηλά στάνταρ της σύγχρονης επιστήμης και μας δίνει όλα της τα πλεονεκτήματα. Αν το κάνουμε αυτό, δεν θα είναι ουτοπικό το να ελπίσουμε ότι μέσα σε λίγα χρόνια θα έχουμε έναν θεσμό ικανό να επιτελεί τις λειτουργίες του, να εργάζεται συστηματικά και σταθερά για την βελτίωση του κρατικού μας μηχανισμού, έναν θεσμό με την στήριξη της εμπιστοσύνης της εργατικής τάξης, του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος, και όλου του πληθυσμού της Δημοκρατίας μας.

Η χαμαλοδουλειά που απαιτείται γι' αυτό πρέπει να αρχίσει άμεσα. Αν το Λαϊκό Κομμισαριάτο της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών δεχόταν το παρόν σχέδιο αναδιοργάνωσης, δεν θα μπορούσε να κάνει τα προκαταρκτικά βήματα και να εργαστεί μεθοδικά μέχρι να ολοκληρωθεί ο στόχος, χωρίς βιασύνη, και χωρίς δισταγμούς απέναντι στην αλλαγή πραγμάτων που έχουν ήδη γίνει.

Κάθε μεσοβέζικη λύση θα ήταν εξαιρετικά επιβλαβής για το θέμα. Ένα μέτρο για το μέγεθος της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών που βασίζεται σε οποιοδήποτε άλλο σκεπτικό θα βασιζόταν στην πραγματικότητα πάνω στα παλιά γραφειοκρατικά κίνητρα, στις παλιές προκαταλήψεις, σε πράγματα ήδη καταδικασμένα, καθολικά γελοιοποιημένα, κλπ.

Κατά βάση, το ζήτημα έχει ως εξής:

Ή θα αποδείξουμε τώρα ότι μάθαμε στ' αλήθεια κάτι για την κρατική οργάνωση (και θα έπρεπε να έχουμε μάθει κάτι σε πέντε χρόνια), ή θα αποδείξουμε ότι δεν είμαστε αρκετά ώριμοι για αυτό. Αν συμβαίνει το δεύτερο, καλύτερα να μην ασχοληθούμε καν με το καθήκον.

Νομίζω ότι με το ανθρώπινο υλικό που διαθέτουμε, δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε ότι μάθαμε αρκετά για να μπορέσουμε να ανοικοδομήσουμε συστηματικά τουλάχιστον ένα Λαϊκό Κομμισαριάτο. Βεβαίως, αυτό το συγκεκριμένο Λαϊκό Κομμισαριάτο θα πρέπει να γίνει μοντέλο ολόκληρου του κρατικού μηχανισμού μας.

Πρέπει άμεσα να ανακοινώσουμε διαγωνισμό για την σύνθεση δύο ή περισσότερων εγχειριδίων για την οργάνωση της εργασίας γενικά, και για την διοίκηση ειδικότερα. Μπορούμε να πάρουμε ως βάση το βιβλίο που ήδη δημοσίευσε ο Yermansky, αν και πρέπει παρενθετικά να ειπωθεί ότι οι συμπάθειές του είναι εμφανώς με τους Μενσεβίκους και ο ίδιος είναι ακατάλληλος να συνθέσει εγχειρίδια για το σοβιετικό σύστημα.

Μπορούμε επίσης να πάρουμε ως βάση το πρόσφατο βιβλίο του Kerzhentsev, και μπορεί να είναι χρήσιμα κάποια από τα άλλα τμηματικά κατάλληλα εγχειρίδια.

Πρέπει να στείλουμε αρκετούς σωστά εξοπλισμένους και ευσυνείδητους ανθρώπους στη Γερμανία ή τη Βρετανία, για να συλλέξουν βιβλιογραφία και να μελετήσουν το ζήτημα αυτό. Αναφέρομαι στην Βρετανία σε περίπτωση που το βρούμε αδύνατο να στείλουμε ανθρώπους στις ΗΠΑ ή τον Καναδά.

Πρέπει να διορίσουμε μια επιτροπή για να σχεδιάσει το προκαταρκτικό σχέδιο εξετάσεων για υποψηφίους υπαλλήλους της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών. Το ίδιο και για την Επιτροπή Κεντρικού Ελέγχου.

Αυτά και άλλα παρόμοια μέτρα δεν θα παρουσιάσουν βέβαια δυσκολίες για τον Λαϊκό Κομμισάριο ή για το διοικητήριο της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών ή για το προεδρείο της Επιτροπής Κεντρικού Ελέγχου.

Ταυτόχρονα, πρέπει να διοριστεί μια προκαταρκτική επιτροπή που θα επιλέξει υποψηφίους για την Επιτροπή Κεντρικού Ελέγχου. Ελπίζω ότι θα μπορέσουμε πια να βρούμε περισσότερους υποψηφίους για το πόστο αυτό από τις τάξεις των έμπειρων εργαζομένων σε όλα τα τμήματα, καθώς και από τους φοιτητές των ανώτερων σοβιετικών μας σχολών. Δεν θα ήταν σωστό να αποκλείσουμε τη μία ή την άλλη κατηγορία εκ των προτέρων. Πιθανόν να πρέπει να προτιμηθεί μια ανάμικτη σύνθεση για τον θεσμό αυτό, που θα συνδύαζε πολλές ποιότητες, και διαφορετικές αρετές. Συνεπώς, τα καθήκοντα της σύστασης μιας λίστας υποψηφίων θα χρειαστούν αρκετή δουλειά. Για παράδειγμα, θα ήταν ελάχιστα επιθυμητό το προσωπικό του νέου Λαϊκού Κομμισαριάτου να αποτελείται από ανθρώπους ενός και μόνο τύπου, μόνο από αξιωματούχους, για παράδειγμα, ή να αποκλείει ανθρώπους προπαγανδιστικού τύπου, ή ανθρώπους που η κύρια ποιότητά τους είναι η κοινωνικότητα, η η ικανότητά τους να διεισδύουν σε κύκλους που δεν είναι εντελώς αναμενόμενοι για αξιωματούχους σ' αυτό το πεδίο, κλπ.

Νομίζω ότι θα μπορέσω να εκφράσω την ιδέα μου καλύτερα αν συγκρίνω το σχέδιό μου μ’ αυτό για τα ακαδημαϊκά ιδρύματα. Κάτω από την καθοδήγηση της προεδρίας τους, τα μέλη της Επιτροπής Κεντρικού Ελέγχου θα πρέπει να εξετάζουν συστηματικά όλα τα τα έγγραφα του Πολιτμπιρό. Επιπλέον, θα πρέπει να μοιράσουν τον χρόνο τους σωστά ανάμεσα σε διάφορα καθήκοντα στην διερεύνηση της καθημερινής δραστηριότητας των ιδρυμάτων μας, από τα πολύ μικρά και ιδιωτικά γραφεία στα ανώτατα κρατικά ιδρύματα. Και τέλος, οι λειτουργίες τους θα πρέπει να περιλαμβάνουν την μελέτη της θεωρίας, δηλαδή, της θεωρίας της οργάνωσης της εργασίας στην οποία έχουν ως στόχο να αφιερωθούν, και την πρακτική εργασία κάτω από την καθοδήγηση άλλων συντρόφων ή δασκάλων στα ανώτερα ιδρύματα για την οργάνωση της εργασίας.

Δεν νομίζω, παρ’ όλα αυτά, ότι θα μπορέσουν να αρκεστούν σ’ αυτού του είδους την ακαδημαϊκή εργασία. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να ετοιμαστούν για εργασία που δεν θα δίσταζα να ονομάσω εκπαίδευση στην δημιουργία ειδικών προκαλυμμάτων ώστε να αποκρύπτονται οι κινήσεις τους, η προσέγγισή τους, κλπ.

Αν γινόντουσαν τέτοιες προτάσεις σε δυτικοευρωπαϊκά κυβερνητικά ιδρύματα, θα δημιουργούσαν τρομερή έχθρα, αισθήματα ηθικής αγανάκτησης, κλπ. Αλλά ελπίζω να μην έχουμε γίνει τόσο γραφειοκράτες ώστε να είμαστε ικανοί τέτοιων αντιδράσεων. Η ΝΕΠ δεν πέτυχε να εξασφαλίσει τόσο σεβασμό ώστε να κάνει οποιονδήποτε από μας να σοκαριστεί με την ιδέα ότι κάποιος μπορεί να πιαστεί. Η Σοβιετική μας δημοκρατία είναι τόσο πρόσφατης κατασκευής, και υπάρχουν τόσες στοίβες σαβούρας τριγύρω, που δεν θα είχε κανείς την έμπνευση να σοκαριστεί που θα τις ψαχουλεύουμε με την χρήση προκαλυμμάτων, μέσω ερευνών που κάποιες φορές θα έχουν αρκετά απομακρυσμένες πηγές ή θα διενεργούνται με τρόπο έμμεσο. Κι ακόμα και αν είχε κάποιος την έμπνευση να σοκαριστεί από αυτό, μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι ένα τέτοιο άτομο θα γινόταν γελοίο.

Ας ελπίσουμε ότι η νέα μας Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών θα εγκαταλείψει αυτό που οι Γάλλοι ονομάζουν pruderie, και που εμείς μπορούμε να ονομάσουμε γελοία σεμνοτυφία, ή γελοία κομψότητα, και η οποία παίζει άμεσα το παιχνίδι της Σοβιετικής και κομματικής μας γραφειοκρατείας. Ας πούμε παρενθετικά ότι έχουμε γραφειοκράτες τόσο στο κόμμα μας όσο και στα Σοβιετικά μας γραφεία.

Όταν είπα πιο πάνω ότι πρέπει να μελετάμε και να μελετάμε σκληρά σε ινστιτούτα για την ανώτερη οργάνωση της εργασίας, κλπ, δεν εννοούσα με κανέναν τρόπο “μελέτη” με την έννοια της αίθουσας διδασκαλίας, ούτε περιορίστηκα στην ιδέα της μελέτης μόνο με την έννοια της αίθουσας διδασκαλίας. Ελπίζω να μην υπάρχει ούτε ένας γνήσιος επαναστάτης που να υποπτεύεται ότι αρνούμαι στην περίπτωση αυτή να κατανοήσω τις “σπουδές” ως κάτι που περιλαμβάνει την χρήση κάποιων ημι-χιουμοριστικών τρικ, πανούργων τεχνασμάτων, μπλόφας ή κάτι τέτοιου είδους. Γνωρίζω ότι στις στομφώδεις και σοβαροφανείς κυβερνήσεις της δυτικής Ευρώπης μια τέτοια ιδέα θα τρομοκρατούσε τον κόσμο και ότι ούτε ένας αξιοπρεπής αξιωματούχος δεν θα έμπαινε στον πειρασμό να την σκεφτεί. Ελπίζω όμως ότι δεν έχουμε ακόμα γίνει τόσο γραφειοκράτες, και ότι ανάμεσά μας, η συζήτηση αυτής της ιδέας θα δημιουργήσει κάτι πέρα από διασκέδαση.

Κι εδώ που τα λέμε, γιατί να μην συνδυάσουμε την απόλαυση με την χρησιμότητα; Γιατί να μην χρησιμοποιήσουμε κάποιο χιουμοριστικό ή ημι-χιουμοριστικό στρατήγημα για να εκθέσουμε κάτι γελοίο, κάτι βλαβερό, κάτι ημι-γελοίο, ημι-βλαβερό, κλπ;

Μού φαίνεται πως η Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών μας θα κερδίσει πολλά αν αναλάβει να εξετάσει αυτές τις ιδέες, και ότι ο κατάλογος περιπτώσεων στις οποίες η Επιτροπή Κεντρικού Ελέγχου και οι συνάδελφοί της στην Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών πέτυχε μερικές από τις επιφανέστερες νίκες της θα εμπλουτιστεί από όχι λίγα κατορθώματα της μελλοντικής μας Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών και Επιτροπής Κεντρικού Ελέγχου – σε μέρη που δεν μπορούν να αναφερθούν σε σεμνότυφα και σοβαροφανή σχολικά εγχειρίδια.

Πώς μπορεί ένας κομματικός θεσμός να συγχωνευθεί με έναν Σοβιετικό θεσμό; Δεν υπάρχει κάτι ανάρμοστο στην πρόταση αυτή;

Δεν θέτω τα ερωτήματα αυτά εκ μέρους του εαυτού μου, αλλά εκ μέρους αυτών για τους οποίους έκανα νύξη πιο πάνω όταν είπα ότι έχουμε γραφειοκράτες στους κομματικούς μας θεσμούς και στους Σοβιετικούς μας θεσμούς επίσης.

Αλλά γιατί να μην συγχωνεύσουμε τα δύο αν αυτό συμφέρει την εργασία μας; Δεν βλέπουμε όλοι ότι μια τέτοια συγχώνευση ήταν πολύ ευεργετική στην περίπτωση του Λαϊκού Κομμισαριάτου Διεθνών Υποθέσεων, όταν και εφαρμόστηκε εξ αρχής; Δεν συζητά το Πολιτμπιρό πολλά ζητήματα, τόσο μικρά όσο και σημαντικά, από τη σκοπιά του κόμματος, σε ό,τι αφορά τις “κινήσεις” που πρέπει να κάνουμε απαντώντας στις “κινήσεις” των ξένων δυνάμεων για να παρεμποδίσουμε την, ας την πούμε, πανουργία τους, για να μην χρησιμοποιήσουμε κάποιον όρο λιγότερο ευγενικό; Δεν είναι αυτή η ευλύγιστη συγχώνευση ενός Σοβιετικού θεσμού και ενός κομματικού θεσμού μια πηγή μεγάλης δύναμης στην πολιτική μας; Νομίζω ότι αυτό που έχει αποδείξει την χρησιμότητά του, αυτό το οποίο υιοθετήθηκε οριστικά στην εξωτερική μας πολιτική και έχει γίνει τόσο συνηθισμένο που να μην δημιουργεί πια αμφιβολίες στο πεδίο αυτό, θα είναι τουλάχιστον αρμόζον (στην πραγματικότητα, νομίζω ότι θα είναι πολύ περισσότερο αρμόζον) για τον κρατικό μας μηχανισμό ως σύνολο. Οι λειτουργίες της Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών καλύπτουν ολόκληρο τον κρατικό μας μηχανισμό, και οι δραστηριότητές της θα πρέπει να επηρεάζουν όλους τους κρατικούς θεσμούς χωρίς εξαίρεση: τοπικούς, κεντρικούς, εμπορικούς, καθαρά διοικητικούς, εκπαιδευτικούς, αρχειακούς, θεατρικούς, κλπ – με λίγα λόγια, όλους, χωρίς εξαίρεση.

Γιατί λοιπόν ένας θεσμός, του οποίου οι δραστηριότητες έχουν ένα ευρύ φάσμα, και ο οποίος απαιτεί επιπλέον τέτοια εξαιρετική ευλυγισία μορφών, να μπορεί να υιοθετήσει αυτή την ιδιαίτερη συγχώνευση ενός θεσμού κομματικού ελέγχου με έναν θεσμό Σοβιετικού ελέγχου;

Δεν βλέπω εμπόδια σ’ αυτό. Επιπλέον, νομίζω πως μια τέτοια συγχώνευση είναι η μόνη εγγύηση επιτυχίας της εργασίας μας. Νομίζω ότι όλες οι σχετικές αμφιβολίες πηγάζουν από τις πιο σκονισμένες γωνιές των κυβερνητικών μας γραφείων, και ότι τούς αξίζει να τις αντιμετωπίσουμε με γελοιοποίηση και μόνο.

Μια άλλη αμφιβολία: είναι πρακτικό να συνδυάζουμε εκπαιδευτικές και θεσμικές διαδικασίες; Νομίζω ότι όχι απλά είναι πρακτικό, είναι απαραίτητο. Μιλώντας γενικά, παρά την επαναστατική μας συμπεριφορά προς την δυτικο-ευρωπαϊκή μορφή του κράτους, έχουμε αφήσει τον εαυτό μας να μολυνθεί από αρκετές από τις πιο βλαβερές και γελοίες του προκαταλήψεις· σ’ έναν βαθμό, έχουμε ενσυνείδητα μολυνθεί μ’ αυτές εξαιτίας των αγαπητών μας γραφειοκρατών, που βασίστηκαν στο να μπορούν να ψαρεύουν ξανά και ξανά στα θολά νερά αυτών των προκαταλήψεων. Και ψάρεψαν σ’ αυτά τα θολά νερά σε τέτοιο βαθμό ώστε μόνο οι τυφλοί ανάμεσά μας να μην βλέπουν πόσο εκτεταμένα έγινε αυτό το ψάρεμα.

Σ’ όλες τις σφαίρες των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών σχέσεων είμαστε “τρομακτικά” επαναστάτες. Αλλά σε ό,τι αφορά ιστορικά προηγούμενα, τη συμμόρφωση με τις μορφές και τελετουργίες της διοίκησης γραφείων, η “επαναστατικότητά μας” παραδίδεται συχνά στην πιο μουχλιασμένη ρουτίνα. Σε αρκετές περιπτώσεις, έχουμε γίνει μάρτυρες του πολύ ενδιαφέροντος φαινομένου ενός μεγάλου άλματος μπροστά στην κοινωνική ζωή, που συνοδεύεται από τρομερή ατολμία όταν προτείνονται και οι ελάχιστες αλλαγές.

Αυτό είναι φυσικό, μιας και τα τολμηρότερα βήματα έγιναν σε ένα πεδίο που είχε για πολύ κρατηθεί για θεωρητική μελέτη, το οποίο προωθούνταν κυρίως, και σχεδόν ακόμα και αποκλειστικά, στη θεωρία. Ο Ρώσος, όταν δεν ήταν στη δουλειά, έβρισκε παρηγοριά από τις καταθλιπτικές γραφειοκρατικές εμπειρίες σε ασυνήθιστα τολμηρές θεωρητικές κατασκευές, για αυτό και στη χώρα μας αυτές οι ασυνήθιστα τολμηρές θεωρητικές κατασκευές πήγαιναν χέρι-χέρι με τον ασυνήθιστα μονόπλευρο χαρακτήρα. Η θεωρητική τολμηρότητα στις γενικές κατασκευές πήγαινε χέρι-χέρι με την εκπληκτική ατολμία σε ό,τι αφορά ορισμένες πολύ μικρής σημασίας μεταρρυθμίσεις στη ρουτίνα των γραφείων. Διενεργούνταν μια μεγάλη, καθολική αγροτική επανάσταση, με τόλμη χωρίς ανάλογο σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, και την ίδια ώρα αποτύγχανε η φαντασία όταν κάτι αφορούσε μια ασήμαντη μεταρρύθμιση στην γραφειοκρατική ρουτίνα· έλειπε η φαντασία, ή η υπομονή, για να εφαρμοστούν σ’ αυτή τη μεταρρύθμιση οι γενικές προτάσεις που έφεραν τόσο λαμπρά αποτελέσματα όταν εφαρμοζόταν σε γενικά προβλήματα.

Για αυτό και προς το παρόν, η αψήφιστη τόλμη συμβαδίζει, σε εκπληκτικό βαθμό, με την ατολμία της σκέψης, ακόμα και όταν εμπλέκονται πολύ μικρής σημασίας αλλαγές.

Νομίζω πως αυτό έγινε σε όλες τις πολύ μεγάλες επαναστάσεις, γιατί οι πραγματικά μεγάλες επαναστάσεις αναπτύσσονται από τις αντιφάσεις ανάμεσα στο παλιό, ανάμεσα σ’ αυτό που έχει ως κατεύθυνση την ανάπτυξη του παλιού, και την πολύ αφηρημένη αναζήτηση του νέου, το οποίο πρέπει να είναι τόσο νέο ώστε να μην περιέχει ούτε το ελάχιστο μόριο του παλιού.

Και όσο πιο απότομα έρχεται η επανάσταση, τόσο περισσότερο θα διαρκούν πολλές από αυτές τις αντιφάσεις.

Το γενικό χαρακτηριστικό της ζωής μας τώρα είναι το εξής: έχουμε καταστρέψει την καπιταλιστική βιομηχανία και έχουμε κάνει ό,τι ήταν δυνατόν για να εξαλείψουμε ολοκληρωτικά τους μεσαιωνικούς θεσμούς και την ιδιοκτησία των γαιοκτημόνων, κι έτσι δημιουργήσαμε μια μικρής και πολύ μικρής κλίμακας ιδιοκτησίας αγροτική τάξη, η οποία ακολουθεί την ηγεσία του προλεταριάτου επειδή πιστεύει στα αποτελέσματα της επαναστατικής του εργασίας. Δεν είναι όμως εύκολο για μας να συνεχίσουμε να προσπαθούμε ώσπου να νικήσει η σοσιαλιστική επανάσταση στις πιο αναπτυγμένες χώρες μόνο με τη βοήθεια αυτής της εμπιστοσύνης, κι αυτό επειδή η οικονομική αναγκαιότητα, κυρίως κάτω απ’ το ΝΕΠ, κρατά την παραγωγικότητα της εργασίας των μικρο-αγροτών σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Επιπλέον, και η διεθνής κατάσταση έσπρωξε τη Ρωσία προς τα πίσω, και μείωσε, λίγο-πολύ, την εργασιακή παραγωγικότητα του λαού σε επίπεδο αρκετά κάτω από αυτά της προπολεμικής περιόδου. Οι δυτικοευρωπαϊκές καπιταλιστικές δυνάμεις, εν μέρει ενσυνείδητα και εν μέρει ασυνείδητα, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μας σπρώξουν προς τα πίσω, για να χρησιμοποιήσουν τα στοιχεία του Εμφυλίου στη Ρωσία ώστε να εξαπλώσουν όση περισσότερη καταστροφή στη χώρα μπορούσαν. Ακριβώς αυτή η έξοδος από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο έμοιαζε να έχει πολλά πλεονεκτήματα. Το επιχείρημά τους ήταν κάπως έτσι: “αν αποτύχουμε να ανατρέψουμε το επαναστατικό σύστημα στη Ρωσία, ας παρεμποδίσουμε, τουλάχιστον, την πρόοδό του προς τον σοσιαλισμό.” Και από τη δική τους οπτική γωνία δεν θα μπορούσαν να έχουν διαφορετική προσέγγιση. Στο τέλος, το πρόβλημα μισολύθηκε. Απέτυχαν να ανατρέψουν το νέο σύστημα που δημιούργησε η επανάσταση, αλλά κατάφεραν να το εμποδίσουν απ’ το να κάνει άμεσα το βήμα προς τα μπρος που θα είχε δικαιώσει τις προβλέψεις των σοσιαλιστών, που θα είχε επιτρέψει σ’ αυτούς να αναπτύξουν τις παραγωγικές δυνάμεις με τεράστια ταχύτητα, να αναπτύξουν όλες τις δυνατότητες οι οποίες, αν συγκεντρωθούν όλες μαζί, θα είχαν φέρει τον σοσιαλισμό· έτσι, οι σοσιαλιστές θα είχαν αποδείξει σε όλους ότι ο σοσιαλισμός περιέχει τεράστιες δυνάμεις, κι ότι η ανθρωπότητα μπήκε πλέον σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξης, με τρομερά λαμπρές προοπτικές.

Το σύστημα διεθνών σχέσεων που δημιουργήθηκε τώρα είναι ένα σύστημα όπου ένα ευρωπαϊκό κράτος, η Γερμανία, έχει υποδουλωθεί στα νικηφόρα κράτη. Επιπλέον, εξαιτίας της νίκης τους, ένας αριθμός κρατών, τα παλαιότερα κράτη στη Δύση, είναι σε θέση να κάνουν κάποιες ασήμαντες εκχωρήσεις στις καταπιεσμένες τους τάξεις – υποχωρήσεις που αν και είναι ασήμαντες, αφουγκράστηκαν παρ΄όλα αυτά το επαναστατικό κίνημα στις χώρες αυτές και δημιούργησαν μια επίφαση “ταξικής ανακωχής.”

Την ίδια στιγμή, και σαν αποτέλεσμα του τελευταίου ιμπεριαλιστικού πολέμου, ένας αριθμός από χώρες στην Ανατολή όπως η Ινδία, η Κίνα, κλπ, έχουν ξεφύγει εντελώς απ’ τη στασιμότητα. Η ανάπτυξή τους έχει οριστικά μετατοπιστεί προς τις γενικές ευρωπαϊκές καπιταλιστικές γραμμές. Οι γενικότερες ευρωπαϊκές ζυμώσεις άρχισαν να τις επηρεάζουν, και είναι πια ξεκάθαρο σε ολόκληρο τον κόσμο ότι έχουν συρθεί σε μια διαδικασία ανάπτυξης η οποία θα πρέπει να οδηγήσει σε κρίση στο σύνολο του παγκόσμιου καπιταλισμού.

Προς το παρόν λοιπόν, αντιμετωπίζουμε το ερώτημα: θα μπορέσουμε να κρατήσουμε με την μικρή και πολύ μικρή αγροτική μας παραγωγή, και με την τωρινή μας καταστροφική κατάσταση, μέχρις ότου να ολοκληρώσουν οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες την δική τους ανάπτυξη προς τον σοσιαλισμό; Αλλά δεν την ολοκληρώνουν όπως νομίζαμε παλιότερα. Δεν την ολοκληρώνουν μέσα από την σταδιακή “ωρίμανση” του σοσιαλισμού, αλλά μέσα από την εκμετάλλευση κάποιων χωρών από άλλες, μέσα από την εκμετάλλευση της πρώτης από τις χώρες που ηττήθηκαν στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο σε συνδυασμό με την εκμετάλλευση όλης της Ανατολής. Από την άλλη πλευρά, και ακριβώς ως συνέπεια του πρώτου ιμπεριαλιστικού πολέμου, η Ανατολή έχει οριστικά συρθεί μέσα στο επαναστατικό κίνημα, έχει οριστικά συρθεί στον γενικευμένο κυκεώνα του παγκόσμιου επαναστατικού κινήματος.

Τι είδους τακτική υπαγορεύουν στη χώρα μας οι συνθήκες αυτές; Προφανώς, την ακόλουθη: θα πρέπει να επιδείξουμε εξαιρετική προσοχή ώστε να διατηρήσουμε την εργατική μας κυβέρνηση και να κρατήσουμε την μικρή και πολύ μικρή αγροτική ιδιοκτησία κάτω από την ηγεσία και εξουσία της. Έχουμε το πλεονέκτημα ότι ο κόσμος όλος περνά τώρα σ’ ένα κίνημα που θα πρέπει να γεννήσει την παγκόσμια σοσιαλιστική επανάσταση. Αλλά εργαζόμαστε κάτω από το μειονέκτημα ότι οι ιμπεριαλιστές πέτυχαν να χωρίσουν τον κόσμο σε δύο στρατόπεδα· και η διαίρεση αυτή περιπλέκεται από το γεγονός ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Γερμανία, που είναι πράγματι ένας τόπος αναπτυγμένης, καλλιεργημένης καπιταλιστικής ανάπτυξης, να σηκωθεί όρθια. Όλες οι καπιταλιστικές δυνάμεις αυτού που αποκαλείται Δύση την παρενοχλούν και την εμποδίζουν να σηκωθεί στα πόδια της. Από την άλλη πλευρά, όλη η Ανατολή, με τα εκατοντάδες εκατομμύρια εκμεταλλευμένους της, που έχουν φτάσει στον έσχατο βαθμό της ανθρώπινης εξαθλίωσης, έχει εξαναγκαστεί σε μια θέση όπου η φυσική και υλική της δύναμη δεν μπορούν να συγκριθούν με την φυσική, υλική και στρατιωτική δύναμη κανενός από τα πολύ μικρότερα δυτικοευρωπαϊκά κράτη.

Μπορούμε να σωθούμε από την επερχόμενη σύγκρουση με τις ιμπεριαλιστικές αυτές χώρες; Μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι εσωτερικοί ανταγωνισμοί και οι συγκρούσεις ανάμεσα στις ευημερούσες ιμπεριαλιστικές χώρες της Ανατολής θα μας δώσουν μια δεύτερη ανάπαυλα, όπως έκαναν την πρώτη φορά, όταν η εκστρατεία της δυτικο-ευρωπαϊκής αντεπανάστασης, σε στήριξη της ρωσικής αντεπανάστασης, κατέρρευσε εξαιτίας των ανταγωνισμών στο στρατόπεδο των αντεπαναστατών Ανατολής και Δύσης, στο στρατόπεδο των ανατολικών και δυτικών εκμεταλλευτών, στο στρατόπεδο της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ;

Νομίζω πως η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα πρέπει να είναι ότι το ζήτημα εξαρτάται από υπερβολικά πολλούς παράγοντες, και ότι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης ως σύνολο μπορεί να προβλεφθεί μόνο επειδή μακροπρόθεσμα, ο ίδιος ο καπιταλισμός εκπαιδεύει την τεράστια πλειοψηφία του πληθυσμού του πλανήτη για τη σύγκρουση.

Σε τελική ανάλυση, το αποτέλεσμα της σύγκρουσης θα καθοριστεί από το γεγονός ότι η Ρωσία, η Ινδία, η Κίνα, κλπ, περιλαμβάνουν την συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού του πλανήτη. Και κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, η πλειοψηφία αυτή έχει συρθεί στην πάλη για τη χειραφέτηση με εξαιρετική ταχύτητα, έτσι ώστε από αυτή την άποψη να μην υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία για το ποιό θα είναι το τελικό αποτέλεσμα της παγκόσμια σύγκρουσης. Με την έννοια αυτή, η πλήρης νίκη του σοσιαλισμού είναι πλήρως και απόλυτα εξασφαλισμένη.

Αυτό όμως που μας ενδιαφέρει δεν είναι το αναπόδραστο της πλήρους αυτής επικράτησης του σοσιαλισμού, αλλά η τακτική που εμείς, το Ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα, εμείς, η Σοβιετική Κυβέρνηση, θα πρέπει να ακολουθήσουμε έτσι ώστε να αποτρέψουμε τα δυτικοευρωπαϊκά αντεπεναστατικά κράτη απ’ το να μας συνθλίψουν. Για να διαβεβαιώσουμε την επιβίωσή μας ως την νέα στρατηγική σύγκρουση μεταξύ της αντεπαναστατικής ιμπεριαλιστικής Δύσης και της επαναστατικής και εθνικιστικής Ανατολής, ανάμεσα στις πιο πολιτισμένες χώρες του κόσμου και της ανατολίτικα οπισθοδρομικές χώρες που όμως αποτελούν την πλειοψηφία, η πλειοψηφία αυτή θα πρέπει να εκπολιτιστεί. Κι εμείς οι ίδιοι έχουμε έλειμμα στον πολιτισμό που χρειάζεται για να μας επιτρέψει να περάσουμε απευθείας στον σοσιαλισμό, αν και έχουμε τα πολιτικά προαπαιτούμενα για αυτό. Θα πρέπει να υιοθετήσουμε τις ακόλουθες τακτικές, ή να ακολουθήσουμε την ακόλουθη πολιτική για να σωθούμε.

Πρέπει να παλέψουμε για να χτίσουμε ένα κράτος όπου οι εργάτες θα κρατήσουν την ηγεσία τους πάνω στους αγρότες, θα κρατήσουν την εμπιστοσύνη των αγροτών, και, κάνοντας την μεγαλύτερη δυνατή οικονομία, θα απομακρύνουν κάθε ίχνος υπερβολής από τις κοινωνικές μας σχέσεις.

Πρέπει να υποβάλλουμε τον κρατικό μας μηχανισμό στον μέγιστο βαθμό οικονομίας. Πρέπει να εξαλείψουμε από αυτόν κάθε ίχνος υπερβολής. Έχουμε κληρονομήσει τόση υπερβολή άλλωστε από την τσαρική Ρωσία, απ’ τον γραφειοκρατικό, καπιταλιστικό κρατικό της μηχανισμό.

Δεν θα πρόκειται για κυριαρχία των αγροτικών περιορισμών;

Όχι. Αν φροντίσουμε έτσι ώστε η εργατική τάξη να κρατήσει την ηγεσία της πάνω στην αγροτική θα μπορέσουμε, ασκώντας την μεγαλύτερη δυνατή οικονομία στην οικονομική ζωή του κράτους μας, να χρησιμοποιήσουμε κάθε εξοικονόμηση που κάνουμε για να αναπτύξουμε τη μεγάλης κλίμακας βιομηχανία, να αναπτύξουμε την ηλεκτροδότηση, την υδραυλική άντληση τύρφης, να ολοκληρώσουμε το εγχείρημα Βολκόφ 1, κλπ.

Σ’ αυτό και μόνο σ’ αυτό έγκειται η ελπίδα μας. Μόνο όταν τα έχουμε κάνει αυτά θα μπορέσουμε, μιλώντας μεταφορικά, να αλλάξουμε άλογα, να αλλάξουμε το αγροτικό, μουζίκικο άλογο της φτώχειας, το άλογο μιας οικονομίας που σχεδιάστηκε για μια κατεστραμμένη αγροτική χώρα, και να πάρουμε το άλογο που αναζητά και που πρέπει να αναζητά το προλεταριάτο — το άλογο της βιομηχανίας μεγάλης κλίμακας, της ηλεκτροδότησης, του υδροηλεκτρικού σταθμού Βολκόφ, κλπ.

Έτσι συνδέω στο μυαλό μου το γενικό σχέδιο της εργασίας μας, της πολιτικής μας, της τακτικής και της στρατηγικής μας, με τις λειτουργίες της αναδιοργανωμένης Επιθεώρησης των Εργατών και των Αγροτών. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι που δικαιολογεί την εξαιρετική φροντίδα που πρέπει να δώσουμε στην Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών, εξυψώνοντάς την σε εξαιρετικά ψηλό επίπεδο, δίνοντάς της ηγεσία με δικαιώματα Κεντρικής Επιτροπής, κλπ.

Και η αιτιολόγηση αυτή είναι πως μόνο μέσω της συστηματικής εκκαθάρισης της κρατικής μας μηχανής, μόνο με την αποψίλωση από αυτή όλων όσων δεν είναι εντελώς απαραίτητα, θα μπορέσουμε να βεβαιωθούμε ότι μπορούμε να συνεχίσουμε. Επιπλέον, θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε όχι στο επίπεδο μιας μικρής αγροτική χώρας, όχι στο επίπεδο των καθολικών περιορισμών, αλλά σε ένα επίπεδο που θα προχωρά σταθερά στην μεγάλης κλίμακας βιομηχανία.

Αυτά τα υψηλά καθήκοντα ονειρεύομαι για την Επιθεώρηση των Εργατών και των Αγροτών μας. Για αυτό και σχεδιάζω για αυτή την συγχώνευση του πιο έγκυρου κομματικού σώματος με ένα “συνηθισμένο” Λαϊκό Κομμισαριάτο.

2 Μάρτη, 1923

Βλαντιμίρ Λένιν

Καλύτερα λιγότερα, αλλά καλύτερα