Στρατής Τσίρκας (1911-1980)

Ο Στρατής Τσίρκας (πραγματικό όνομα Γιάννης Χατζηανδρέας) ήταν πεζογράφος, ποιητής και μαρξιστής λογοτεχνικός κριτικός. Γεννήθηκε στο Κάιρο και εργάστηκε σαν λογιστής στην Άνω Αίγυπτο, όπου έγραψε ποιήματα και διηγήματα για τη ζωή των φελάχων. Το 1930 γνώρισε στην Αλεξάνδρεια τον Καβάφη. Ασχολήθηκε με την ποίηση, το δοκίμιο, το διήγημα και το μυθιστόρημα, μεταφράζοντας παράλληλα ξένους λογοτέχνες. Αριστερών πεποιθήσεων, το 1937 πήρε μέρος στο Β΄ Διεθνές και Παγκόσμιο Συνέδριο Συγγραφέων για την Υπεράσπιση της Κουλτούρας Ενάντια στον Πόλεμο και στον Φασισμό. Εκεί έγραψε μαζί με τον Λάνγκστον Χιουζ τον όρκο των ποιητών προς τον Λόρκα, που διάβασε στο συνέδριο ο Αραγκόν. Από το 1938 εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αλεξάνδρεια και μετά το 1963 στην Αθήνα.

Ο Τσίρκας πήρε από νεαρός μέρος σε κομμουνιστικές ομάδες της Αιγύπτου. Το 1943-44 ήταν από τους συνιδρυτές του φιλο-εαμικού Ελληνικού Απελευθερωτικού Συνδέσμου (ΕΑΣ). Εξέδωσε σειρά λογοτεχνικών έργων, με κυριότερο τις «Ακυβέρνητες Πολιτείες» (σειρά τριών μυθιστορημάτων, 1960-65). Το 1960 το έργο του «Λέσχη» καταδικάστηκε από το ΚΚΕ, με συνέπεια, όταν αρνήθηκε να το αποκηρύξει, τη διαγραφή του. Μετά το 1968 προσχώρησε στο ΚΚΕ Εσωτερικού.

Πέρα από το λογοτεχνικό του έργο, συνέγραψε δυο βιβλία για τον Καβάφη, Ο Καβάφης και η Εποχή του (1958) και Ο Πολιτικός Καβάφης, (1971)