همکاری طبقاتی با سرمایه یا مبارزۀ طبقاتی علیه سرمایه؟

و.ا. لنین

پراودا، شمارۀ ۵۰، مورخ ۱۹ (۶) مه ۱۹۱۷

برگردان: آرام نوبخت

تاریخ- نه تاریخ به طور اعم، که تاریخ اقتصادی و سیاسیِ روسیۀ امروز- موضوع را این‌گونه مطرح می‌کند.

نارودنیک‌ها و منشویک‌ها، چرنوف و سِرِتِلی، «کمیسیون ارتباط» را از یک اتاقِ مجاورِ اتاقِ گردهماییِ معمولِ وزرا به اتاقِ خودِ وزرا بدل کرده‌اند. اهمیتِ تماماً سیاسی کابینۀ «جدید» در همین موضوع به تنهایی نهفته است.

اهمیت اقتصادی و طبقاتی‌اش این است که در بهترین حالت (از منظر ثبات کابینه و حفظ سلطۀ سرمایه‌داری)، رهبری بورژوازی دهقانی که از سال ۱۹۰۶ در دست پِشِخونوف بوده و «رهبران» خرده‌بورژوازی کارگران منشویک، همکاری طبقاتی خود را وعده داده‌اند (در بدترین حالت برای سرمایه‌داران، کلّ این تغییر صرفاً اهمیت فردی یا باندی دارد و نه مطلقاً اهمیت طبقاتی).

فرض کنیم که پیشامد مطلوب‌تر رخ دهد. در این حالت هم ذره‌ای تردید نیست که وعده‌دهندگان عاجز از تحقق وعده‌هایشان خواهند بود. اقدام رهبران خرده‌بورژوا، چرنوف‌ها و سِرِتِلی‌ها، در پیوستن به کابینه این پیام را می‌دهد: «ما، در همکاری با سرمایه‌داران، به خروج کشور از بحران کمک خواهیم کرد. کشور را از ویرانی نجات خواهیم دید و از جنگ بیرون خواهیم کشید».

پاسخ ما چنین است: کمک شما کافی نیست. بحران بی‌اندازه بیش از آن‌چه تصور می‌کرده‌اید پیشروی داشته. فقط طبقۀ انقلابی با تمهیدات انقلابی علیه سرمایه می‌تواند  کشور را- و نه فقط کشور ما را- نجات دهد.

بحران بسیار عمیق است، بسیار گسترده و با ابعادی جهانی؛ بحران ارتباط تنگانگی با خودِ سرمایه دارد. به طوری که مبارزۀ طبقاتی علیه سرمایه باید ناگزیر شکلِ برتری سیاسی پرولتاریا و نیمه‌پرولتاریا را به خود بگیرد. هیچ راه بُرون‌رفت دیگری نیست.

خواهان شور و اشتیاق انقلابی در ارتش هستید آقایانِ چِرنوف و سِرِتِلی؟ اما نمی‌توانید این شور را ایجاد کنید. چون شور انقلابی توده‌ها با تغییر «رهبران» در کابینه و بیانیه‌های پرطمطراق یا وعده و وعید به برداشتن گام‌هایی برای تجدیدنظر در پیمان با سرمایه‌داران بریتانیا زاده نمی‌شود؛ این شور انقلابی تنها با اقدامات سیاست انقلابیِ روشن برای همه برانگیخته می‌شود، سیاستی که هر روز و همه‌جا علیه سرمایۀ مقتدر و سودآوری‌اش از جنگ در پیش گرفته شود؛ سیاستی که بهبود رادیکال شاخص‌های زندگی تودۀ فقرا را پیش بگیرد.

حتی اگر قرار باشد که کلّ زمین‌ها را هم فوراً به دست مردم بدهید، باز هم بحران حل نخواهد شد مگر آن‌که تمهیداتی انقلابی علیه سرمایه برداشته شوند.

خواهان تهاجم هستید آقایانِ چِرنوف و سِرِتِلی؟ اما نمی‌توانید ارتش را برای یک تهاجم بیدار کنید، چون نمی‌توانید امروز از زور علیه مردم استفاده کنید. مردم، به استثای زمانی که از زور علیه‌شان استفاده شود، تنها برای منافع بزرگِ انقلاب کبیر علیه سرمایه در تمامی کشورها عهده‌دار تهاجم خواهند شد؛ نه صرفاً یک انقلاب ادعایی و موعود، بلکه انقلابی که عملاً در فرایند تحقق قرار دارد، انقلابی که در واقعیت امر دارد انجام می‌شود و برای همه ملموس است.

آقایان پِشِخونوف‌ها و سکوبِلِف‌ها! خواهان سازماندهی عرضه هستید؟ سازماندهی عرضۀ اجناس برای دهقانان و نان و گوشت برای ارتش و مواد خام برای صنعت و غیره؟ خواهان کنترل بر سازماندهی تولید هستید؟

بدون شور انقلابیِ پرولتاریا و نیمه‌پرولتاریا نمی‌توانید چنین کنید. این شور تنها با تمهیدات انقلابی علیه امتیازات و سود سرمایه بیدار می‌شود. بدون این کار، کنترل وعده‌داده‌شدۀ شما در حُکم یک داروی مسکّن بی‌اثرِ بورکراتیک و سرمایه‌دارانه باقی خواهد ماند.

چِرنوف‌ها و سِرِتِلی‌ها و بخش‌هایی از خرده‌بورژوازی هم‌اینک در مقیاسی جدید و عظیم در سراسر روسیه مشغول آزمودن این همکاری طبقاتی با سرمایه هستند.

درس‌های این آزمایش برای مردم از ارزشی به مراتب بالا‌تر برخوردار خواهند بود. دیر زمانی نخواهد گذشت که مردم به عبث بودن و بیهودگی چنین همکاری‌ای متقاعد شوند.