Geschreven: 1863
Bron: De Engelstalige MIA-versie
Vertaling: Rick Denkers
HTML: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, oktober 2006
Bron: La Correspondance de Michel Bakounine, gepubliceerd door Michel Dragmanov, 1896, Parijs, Frankrijk, p 180-183.
Stockholm, 17 Augustus 1863
Mijn Beste vrienden,
Dit is de derde brief die ik naar jullie zend vanuit deze plaats. Twee maanden eerder had ik de mogelijkheid om de eerste brief rechtstreeks aan jullie te zenden. de tweede via jullie agent in Zwitserland, die in opdracht van jullie naar Stockholm had moeten komen, maar die waarschijnlijk geconfronteerd werd met onverwachte gebeurtenissen, en stelde zichzelf tevreden door een brief aan mij te sturen via Nordstrom. Ik heb onmiddellijk geantwoord met een uitgebreide brief, hier bijgevoegd, en heb bij hem gepleit om deze onmiddellijk bij jullie te bezorgen. Ik zou heel boos worden als hij dat niet gedaan heeft. Ik kan jullie echter met het volste vertrouwen verzekeren dat mochten deze brieven verloren zijn gegaan, dat dit niet gevaarlijk voor ons is, het bevatte geen namen of adressen, of opmerkingen die tegen ons gebruikt zouden kunnen worden.
Meer dan eens heb ik geprobeerd om terug te keren naar Polen. Ik had geen geluk. Op dit moment zijn onze gevoelens over Polen anders, zoals dat wij hen succes moeten wensen, wij Russen hebben de verplichting om ons afzijdig te houden in directe participatie in deze zaken, welke zeer gecompliceerd zijn geworden door de belangen van West-Europa. Zij staan vijandig tegenover het imperialistische systeem maar ook tegenover het Russische volk.
Daarom ben ik op dit moment in Zweden, waar ik mijzelf toeleg in het vinden van vrienden die sympathiek staan tegenover onze Russische zaak, en die bereid zijn om met ons mee te vechten.
Van nu af aan is Stockholm een veilige toevluchtshaven voor Russische revolutionaire actie en immigratie.
De Russische publiciteit en propaganda zal hier vaste grond onder de voeten krijgen, supporters en een rijkdom aan mogelijkheden vinden. En met dat kan het niet gemakkelijker zijn om in de zomer te communiceren van Stockholm naar Sint-Petersburg. Ik heb geleerd om de moedige mannen te waarderen, mannen die je kan vertrouwen en op wie je kan bouwen.
Dankzij hun en de mogelijkheden die ik hier heb, was ik in staat om in de districten Arkhangelsk en Olonetz zo’n 7000 pamfletten met verschillende proclamaties te verspreiden, vergelijkbaar met jullie proclamaties aan de officieren en soldaten. Het zou me ook gelukt zijn om er een aantal naar Sint-Petersburg te sturen, als ik de adressen had. Het is waar dat Provensoff er een aantal naar mij gezonden heeft, maar ik kan deze niet gebruiken totdat hij is teruggekeerd naar Sint-Petersburg, en zoals ik het nu vernomen heb is hij nog steeds in het buitenland.
Daarom, boven alles, smeek ik je om mij een betrouwbaar adres te sturen, en ik stel voor dat je met mij correspondeert via de drager van deze brief. Het is een Fin die mij aanbevolen is door de patriotten van zijn land als een betrouwbaar man; hij is de intermediair in de regelmatige contacten tussen mij en de Finse organisatie, met wie ik verbonden ben; begrijp zeer goed onze wederkerige belangen, de leden van deze organisatie staan zeer sympathiek tegenover ons en onze zaak. Ik hoop dat je niet negatief bent over het samenwerken met deze groep. Als je denkt dat mijn participatie in het algemeen werk nuttig zal zijn, laat het me weten.
Precies zoals mijn vrienden in Londen ben ik blij om het comité in Sint-Petersburg te erkennen, en ik sta klaar om hun orders op te volgen, maar ik moet eerst weten hoe de stand van zaken bij jou is en welke kant het opgaat. In Gods naam schrijf me en zend me je adres, zodat ik met je kan corresponderen.
Is het werkelijk nodig om te geloven dat wij alle middelen om met elkaar te corresponderen geprobeerd hebben, of zijn we er slechts niet toe in staat?
De situatie in het miserabele Polen is verschrikkelijk, maar zij zal niet verdwijnen. Europa is te verdeeld op dit moment, en de hoop van Sint-Petersburg is gevestigd op deze verdeeldheid. Maar de Poolse zaak is al zo ver geëscaleerd dat het gevaarlijk is voor de Europese grootmachten, het is net zo gevaarlijk om niets te doen dan om haar te helpen. Ik denk dat na een tweede weigering door de kanselarij van Sint-Petersburg, Frankrijk en Engeland Polen zullen zien als een oorlogsgevaarlijk gebied. Ik hoop dat de Polen het de winter door redden zodat Galicie wapens en andere noodzakelijkheden kunnen leveren in de lente. Het ziet er naar uit dat oorlog onafwendbaar is.
Moeten we niets doen tot dan, zouden we niet op zijn minst onszelf moeten bemoeien met deze actie? De valse beantwoordingen verzonden aan de tsaar vanuit alle uithoeken van Rusland en de patriottistische uitbarstingen in Moskou, weerklinkend in nadrukkelijke uitroepen maken me nauwelijks bang en weten me niet van mijn zaak af te brengen, of om mijn geloof bij te stellen. En, zoals altijd, probeert de regering het volk tegen ons op te zetten, maar dat werkt in ons voordeel.
In Gods naam, vertel me wat er op dit moment omgaat in je leven, geef me orders voor bruikbaar werk in het buitenland. Laat me nog meer harmonieus met je verenigen, zodat we meer intiem zijn. Ons werk hier levert alleen maar voordeel op als wij verenigt zijn; dus schrijf me en zend me adressen. Ik werk op dit moment aan een artikel voor de Cloche in de vorm van een brief aan Herzen, waarin ik reageer op de Slavische aanvallen en de politiemannen die mij zoeken.
Waarschijnlijk wordt je binnen twee weken bezocht door een man, gezonden door mij, die het nieuws van thuis brengt van Browni en de groeten van Magnus Bering.
Schrijf me en geef de brief mee aan degene die het aan je gegeven heeft. Maar als je wilt kan je ook je brieven versturen via de post. Mijn adres is: Stockholm, Dr. Alinton Stora Vattugaton
Tot onze volgende ontmoeting.
M. Bakoenin