Geschreven: april 1965
Bron: brief ongedateerd door Fidel Castro bekendgemaakt op 3 oktober 1965 / Engelstalig MIA
Vertaling: Valeer Vantyghem
HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
Het jaar van de Landbouw
Havana
Fidel,
Op dit ogenblik herinner ik mij heel wat dingen: toen ik je ontmoette in het huis van Maria Antonia, toen je me voorstelde om mee te gaan, alle spanningen bij de voorbereidselen. Op een dag stelden ze de vraag wie moest verwittigd worden in geval we zouden sterven, want die kans hing ons allen boven het hoofd. Later wisten we hoe waar dit was, en dat een revolutie een overwinning wordt of de dood (als het om een echte revolutie gaat). Veel kameraden vielen op de weg naar de overwinning.
Vandaag neemt dat alles een minder dramatische wending, we zijn wat meer volwassen geworden, doch de feiten herhalen zich. Ik heb het gevoel dat ik, op haar grondgebied, het deel van mijn plicht voor de Cubaanse Revolutie volbracht heb, en ik zeg vaarwel, aan u, aan de kameraden, aan uw volk, dat het mijne is.
Ik geef formeel mijn posities op binnen de leiding van de partij, mijn functies als minister, mijn rang van commandant en mijn Cubaans staatsburgerschap. Niks wettelijks bindt me nog aan Cuba. De enige banden zijn van een andere aard – die kunnen niet worden verbroken zoals de benoeming in een functie.
Als ik terugkijk op mijn verleden, denk ik met voldoende integriteit en toewijding te hebben gewerkt aan het consolideren van de triomf van de Revolutie. Het enige waar ik ernstig in gebreke ben gebleven is het feit dat ik niet meer vertrouwen in u heb gehad, vanaf de eerste momenten in de Sierra Maestra, en ik had niet snel genoeg ingezien over welke kwaliteiten u beschikte als leider en revolutionair.
Ik heb, aan uw zijde, prachtige dagen gekend, heb me, in de briljante doch kwade dagen van de Caraïbische crisis, heel trots gevoeld. Zelden, in dezelfde dagen, was een staatsman briljanter als u. Ik ben ook trots dat ik u zonder aarzelen ben gevolgd, me te hebben vereenzelvigd met uw manier van denken, uw inzicht en het behandelen van gevaren en principes.
Andere landen van de wereld roepen mijn bescheiden kwaliteiten. Ik kan doen wat u wordt ontzegd, gezien uw verantwoordelijkheden aan het hoofd van Cuba, en de tijd voor mij is aangebroken om te scheiden.
U moet weten dat ik het doe met gemengde gevoelens, met vreugde en verdriet. Ik laat hier achter, het zuiverste van mijn hoop als voortrekker en het duurbaarste van wat mij dierbaar is. Ik laat een volk na dat mij ontvangen heeft als een zoon. Dit kwetst een deel van mijn ziel. Ik draag de strijd, die u mij geleerd hebt, naar nieuwe fronten, de revolutionaire geest van mijn volk, het gevoel te voldoen aan de meest heilige van alle plichten: de strijd tegen het imperialisme, waar dan ook. Dit is een bron van kracht en heelt de diepste wonden.
Ik pleit nogmaals Cuba vrij van elke verantwoordelijkheid, behalve deze die voortspruit uit haar voorbeeld. Wanneer mijn laatste uren zich zullen voltrekken, onder andere luchten, dan zullen mijn laatste gedachten gaan naar dit volk, en in de eerste plaats naar u. Ik ben dankbaar voor wat u mij geleerd hebt en voor het voorbeeld dat u mij gegeven hebt, waaraan ik zal proberen trouw te blijven tot de uiterste consequenties van mijn daden.
Ik heb mij altijd geïdentificeerd met het buitenlandse beleid van onze revolutie, en zal het blijven doen. Overal waar ik kom, zal ik mij verantwoordelijk voelen als Cubaanse revolutionair, en ik zal me als dusdanig gedragen. Ik heb er geen spijt van dat ik mijn vrouw en kinderen niets materieels kan nalaten, dat de staat hen dan in genoeg moge voorzien om te leven en hen een opvoeding geven.
Ik heb veel dingen te zeggen, aan u en aan ons volk, maar ik voel dat het overbodig is. Woorden kunnen niet zeggen wat ik zou willen zeggen, en het doet er niet toe pagina’s vol te krabbelen.
Hasta la victoria siempre! Patria o Muerte!
Uw genegen, met volle revolutionaire toewijding,
Che