Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
Bron: De Internationale, Nederlandstalig theoretisch orgaan van de IVe Internationale, 1994, zomer, (nr. 50), jg. 38
Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren?
Leest u dit met een smartphone?
Met (enkele) smartphones moet u zelf uitmaken welke modus voor u geschikt is
Het laatste nummer in z’n huidige vorm van International Marxist Review (IMR), theoretisch blad van de Vierde Internationale, is een special over “Capitalism’s new economic order – Restructuring the labour process.” Het is een absolute aanrader voor iedereen die zich theoretisch of in de dagelijkse bonds- en bedrijfspraktijk bezighoudt met veranderingen in de organisatie van de arbeid, globalisering, Japanisering en “Lean Production”. Met artikelen over:
* de politieke economie van “Lean Production”;
* de Europese Unie en economische globalisering;
* klassenstrijd, vaardigheden en productieprocessen nu;
* nieuwe managementtechnieken in Engeland;
* industriële transformatie en ondernemersoffensieven in Italië.
Verkrijgbaar bij de SAP in Amsterdam of Brussel. (RW)
International Marxist Review (IMR), N° 15, Spring 1994. ISSN 0269-3739. f12,
In haar begin dit jaar verschenen nieuwe boek “Arguments for a New Left, Answering the Free Market Right” gaat Hilary Wainwright de ideologen van het neoliberalisme te lijf. Met name de wijze waarop ze (in het tweede hoofdstuk) de vloer aanveegt met het gedachtegoed van de de afgelopen jaren ook onder veel progressieven in Oost- en Centraal-Europa populaire Frederick Hayek, een van de belangrijkste ideologen van de vrije markt, is zeer overtuigend en origineel: “Hayek’s central argument concerns the character of knowledge and of social order. His theory of knowledge states that because of the very nature of economic knowledge, no single brain, individual or collective (and he might now have added, computerized system), can know all the factors relevant to the economic decisions which they might take. (...) On this basis we must understand social order and social development – in particular the development of private property and the market – as the unpredictable outcome of the activity of individuals. Its evolution is the result of unintended experiment. Any attempt to design or engineer a social outcome interferes in the natural processes of civilization. (...) The idealizing conclusions that Hayek draws from this about the ‘free’ character of actually existing capitalist markets have been well criticized on historical and emperical grounds, showing the element of conscious social construction involved in shaping market institutions. But an alternative understanding of knowledge and its social and economic production, distribution and utilization, has not been explicitly pitched against neo-liberal political and economic theory and used to ground the case for co-operative and democratie social and economie organization.”
In de rest van het boek gaat de schrijfster op zoek naar nieuwe vormen van democratie, nieuwe soorten kennis en de betekenis van bewegingen in het nieuwe Europa. Na het sterke theoretische verhaal in de eerste ruim honderd pagina’s van het boek viel dit (grootste) stuk me erg tegen. Dat komt niet aleen en door Hilary Wainwright. Het gaat natuurlijk nergens in Europa echt geweldig met de vernieuwing van links en in die zin weerspiegelt het boek die zwaktes. Maar dat is toch niet het hele verhaal. De schrijfster herhaalt met het zoveelste stuk over de vredesbeweging, Lucas Aerospace en de Greater London Council (van 1982-86 alweer!) wel heel veel inmiddels overbekende verhalen en voegt er eigenlijk niks nieuws aan toe. Als dan ook onder andere de Deense Socialistisk
Folkeparti (SF, bij het tweede referendum vóór Maastricht) – en niet de groen-rode bundeling van de Deense SAP, Communistische Partij en Links-socialisten – en uit ons land Groen Links als belangrijke voorbeelden van het nieuw soort partijen worden opgevoerd, is duidelijk dat de beperkingen in het tweede deel van het boek mede te maken hebben met waar de schrijfster bij haar speurtocht naar nieuw links naar gekeken heeft. Dat is jammer, want daardoor stelde het boek als geheel me toch een beetje teleur. (RW)
Hilary Wainwright, Arguments for a New Left, Answering the Free-Market Right, Oxford UK, 1994, Blackwell. ISBN 0-631-19191-7
Als opvolger van Socialistische Standpunten, het aloude blad van de socialistische familie in Vlaanderen, zag een nieuw tijdschrift in januari jl. het levenslicht onder de naam Samenleving en Politiek.
Uit de samenstelling van de kernredactie kan men afleiden dat men hier niet te doen heeft met louter partijgebonden medewerkers, maar veeleer met figuren die zich in academisch-wetenschappelijke kringen bewegen. Zo is hoofdredacteur Koen Raes wel lid van de SP, maar in eerste instantie professor rechtsfilosofie en toegepaste ethiek aan de universiteit Gent. Ook andere medewerkers komen uit het milieu van docenten en wetenschappers. Enkele voorbeelden daarvan zijn: Kris beschouwer (Vrije universiteit Brussel), Ruddy Doom (universiteit Gent) en Marc Elchardus (Vrije universiteit Brussel).
Uit het feit dat Norbert De Batselier (Minister van Leefmilieu en Huisvesting in de Vlaamse executieve) voorzitter is van de redactieraad kan men ook afleiden dat naar zijn voorbeeld gekozen werd voor verruiming van het traditionele socialistische gedachtegoed én tegelijk voor een wetenschappelijke fundering.
Samenleving en politiek wil als tijdschrift een bijdrage leveren aan een grondige herdefiniëring van de sociaaldemocratie.
Men gaat op zoek naar een ethiek die gesteund is op solidariteit. Het democratische proces wordt gezien als het resultaat van een consensus waarin ieders bijdrage aan het debat gewikt en gewogen is en niet als de optelsom van de ja- en de nee-stemmen zoals de VLD (Vlaamse Liberalen en Democraten) voorschrijft.
Zoals uit de ondertitel – tijdschrift voor een democratisch socialisme – al kan worden opgemaakt, wil dit blad zich uitdrukkelijk keren tegen het libertair-individualisme dat in Vlaanderen opgeld maakt via partijen als de VLD, Rossem of zelfs het Vlaams Blok.
In het eerste nummer vinden we dan ook twee controversiële artikels: in de bijdrage van Kris Deschouwer wordt gepleit voor “een maatschappelijk project dat democratie heet” en waarin die democratie ook als een maatschappelijke plicht wordt gezien. Volgens Kris Deschouwer is de enig overgebleven totalitaire bedreiging van de democratie de liberale tirannie van de vrijheid. Bij Frank Naert (Erasmushogeschool Brussel) lezen we daarentegen: “Ik vind het belangrijk nog eens te onderstrepen dat geen enkele betekenisvolle politieke stroming in ons land de fundamenten van onze maatschappij, de liberale democratie en het economisch liberalisme, principieel betwist”.
Andere artikels in het eerste nummer handelen over euthanasie, nieuwe politieke breuklijnen, het GATT-akkoord, werkloosheid, inkomensvorming en tenslotte een bijdrage over Zaïre.
In het tweede nummer vinden we artikels over onder andere politici en kunstenaars, pers en politiek, rechts-populistische stromingen in Italië.
Elk nummer wordt afgesloten met een rubriek “Uitgelezen”.
Samenleving en politiek verschijnt 10 x per jaar. Een gewoon abonnement kost 1200 Bfr.; losse nummers 200 Bfr.
Tot verrassing van bijna iedereen kwam op 1 januari de bevolking in het zuiden van Mexico tegen haar ondraaglijke situatie in opstand, onder leiding van het Zapatistisch Nationale Bevrijdings Leger, het EZLN. Het belang van deze strijd overstijgt verre de grenzen van Mexico. Het is voor revolutionairen in de hele wereld noodzakelijk om kennis te nemen van deze bijzondere opstand. De specifieke rol van de oude Indiaanse bevolking, de grote rol van vrouwen en de democratische organisatievormen zijn maar enkele van de belangrijke kenmerken van het EZLN.
Een van de informatiebronnen over het EZLN is Het begon in Chiapas, een brochure van de uitgeverij Papieren Tijger. De helft van de brochure wordt gevormd door een interessant artikel van de Amerikaanse journalist Marc Cooper. De rest bestaat uit documenten en interviews met leden van het EZLN.
Een kort citaat uit de “Bekendmaking vanuit het ‘Lacandona’ oerwoud”:
“Nu is het genoeg geweest!!! Aan het volk van Mexico. Mexicaanse broeders en zusters.
Al vijfhonderd jaar voeren wij nu strijd. Eerst tegen de slavernij. Later vochten de opstandelingen in de Onafhankelijkheidsoorlog tegen de Spanjaarden. Daarna kwam de strijd om niet opgeslokt te worden door het Noord-Amerikaanse expansionisme. Vervolgens het gevecht om onze Grondwet uit te vaardigen en de Franse overheersers van ons grondgebied te verdrijven. En daarna weigerde de dictatuur van Porfirio Diaz om de Hervormingswetten op de juiste manier toe te passen en kwam het volk in opstand en vormde zijn eigen leiders. Villa en Zapata, arme mensen net zoals wij, stonden op als leiders. Want ons worden de meest elementaire dingen ontzegd om alleen maar als kanonnenvlees te dienen. Men rooft alle rijkdom uit ons vaderland, zonder dat het ze uitmaakt dat wij doodgaan van de honger of sterven aan ziektes die te genezen zijn. Zonder dat het ze uitmaakt dat wij niets, maar dan ook helemaal niets hebben: geen fatsoenlijk dak boven ons hoofd, geen land, geen werk, geen gezondheid, geen voedsel en geen onderwijs. Wij hebben niet het recht om vrij en democratisch onze bestuurders te kunnen kiezen en ook niet om onafhankelijk van het buitenland te leven. Wij kennen geen vrede of gerechtigheid voor ons en onze kinderen.”
Het begon in Chiapas. Uitgeverij Papieren Tijger, f8,-