Geschreven: september 1961
Bron: Links nr. 22, 30 september 1961
Transcriptie: Valeer Vantyghem
Deze versie: spelling
HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, oktober 2008
Laatste bewerking: 01 oktober 2008
| Zie ook: Het nieuwe programma van de Duitse sociaaldemocratie |
Iedereen lijkt het op één punt eens te zijn inzake de West-Duitse Bundestagverkiezingen: Adenauer heeft aan populariteit ingeboet. Welhaast iedereen spreekt trouwens van een nederlaag voor Adenauer en dit is het ongetwijfeld geworden. Doch des te betreurenswaardiger is daarom de koers die de sociaaldemocratische oppositie in die omstandigheden jegens het burgerlijk klerikale bewind heeft gevolgd.
De uiterst rechtse partijen die 4 en 8 jaar geleden nog respectievelijk 9 en 10 t.h. van de stemmen behaalden zijn welhaast weggeveegd en haalden geen zetel meer. Nog slechts de drie traditionelen blijven over en Adenauers CDU verliest bijna 30 zetels en de meerderheid. De SPD wint 4,5 t.h. van het totaal van alle stemmen bij. Dit is nog altijd minder dan Adenauers partij heeft verloren. En de prijs die voor deze beperkte winst werd betaald is aanzienlijk.
In feite had de SPD gewed op het behalen van regeringsdeelname. Na de verkiezingen van 1953 begon inderdaad de rechtervleugel krachtiger te reageren tegen de persoon van voorzitter Ollenhauer en tegen de traditionele koers van de partij zelf. De rechtsen betoogden dat men met een programma van nationalisaties en verzet tegen de herbewapening de ‘brave’ kleine burgers afschrikte en aldus Adenauer vrij spel gaf. Zij slaagden erin Ollenhauer als lijstaanvoerder te laten vervangen door hun favoriet Brandt en tevens het programma te doen verwateren tot iets dat meer geschikt zou zijn voor de politieke spijsvertering van kruidenierscliënteel. En nu zouden wij eens wat gaan zien: de grote doorbraak!
De cijfers die verwaterde Brandt wijn hebben opgeleverd, zijn ontnuchterend. In 1957 won de partij 3 t.h. bij; in 1961, nadat Adenauers bewind en persoon — waarom zouden wij niet zeggen wat iedereen zegt? — er vier jaar meer sleet op hebben zitten en verlies in elk geval moest komen, 4,5 t.h.
En waar werd die winst dan nog behaald! In de grote centra van loontrekkers, onder de arbeiders en bedienden. Het is weer eens een grote misrekening geworden van de rechtsen in de partij, die steeds maar het oog gericht houden op de meest twijfelachtige kiezerslaag en hun uitsluiten kortzichtige bekommernissen ... electoraal bedrogen uitkomen na de principes overboord te hebben gegooid als ‘van geen tel meer’. Als men alleen maar wil bewijzen dat men het kapitalisme beter kan besturen dan de bourgeoisie zelf, moedigt men het kapitalistische cliënteel aan om kapitalistisch te stemmen (liberale winst in West-Duitsland nu) en uiteindelijk stoot men de arbeiders van zich af. In de oppositie zijn is dit de SPD nog niet overkomen; het is de ervaring geweest van de Labourleiding in Engeland, van Mollet in Frankrijk, van Gerhardsen in Noorwegen en van anderen, veel dichter bij huis.
Het is welhaast zeker dat de SPD in de oppositie zal blijven na haar weinig schokkende prestaties in de stembus. Het zal wel uitlopen op een coalitie van beide burgerlijke partijen, die samen precies evenveel stemmen behaalden als in 1957. Zij zullen eerst in hun hogere regionen enkel ronden uitvechten over de plaats in de kanselarij — Adenauer, Erhard, Adenauer eerst en Erhard over een paar maanden? En promotie voor Strauss, de man van de sterke staat en de kernwapens?
Waar het voor de linkerzijde nu op aankomt, is de keuze tussen een ruk naar links of rechts houden, tussen een koers op de bankroetpositie van Mollet of gehoor geven aan de zeer levendige oppositie in de arbeidersorganisaties zelf. Daar zal men zeker nog van zich doen spreken...