Geschreven: november 1918
Bron: Voor vrijheid en socialisme, Gedenkboek van het Sneevliet Herdenkingscomité, 1953.
Betreft een ingekorte versie van een artikel uit Het Vrije Woord van 16 november 1918.
Deze versie: Spelling
Transcriptie/HTML: Paul Benschop
Contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
Laatste bewerking: 29 maart 2010
| Verwant: •Roestam Effendi •Tan Malaka |
Gij vertoont reeds macht, is het niet, in Kediri, Demal, Koedoes? Gij zijt op ‘meerdaagse oefening’ en U wordt afleiding bezorgd in streken, waarin de bevolking onrustig heet, kwaadwillig, bereid tot allerlei ongeoorloofde daden van brand, plundering, moord. Gij vertoont macht! Zorgvuldig getjampoerd Europeanen, Ambonezen, Timorezen, Javanen, voorzien van het nodige oorlogstuig, vertoont gij macht.
Waarom vertoont gij macht?
Wiens macht vertegenwoordigt gij?
Het volk, zo verneemt gij, is onrustig! Het treedt brutaal op, het schoolt samen, het steelt! Dat onrustige volk steelt! Het haalt de vruchten van de velden, die aan allerlei ondernemingen behoren.
Wiens macht gaat gij tonen? De macht van de sterken, die heersen. “de macht ener regering, die voor het algemeen belang zorgt”. Niet waar, zo is de gewone voorstelling? Wie, wat is eigenlijk een regering in een maatschappij als de onze? Het is de vertegenwoordigster der heersersklasse van de maatschappij, soldaten, der klasse van machtigen, der bezitters van de Banken, de Fabrieken, de Stoomschepen, de Verkeersmiddelen, van hen, die geen honger kennen, van hen die in rijkdom en weelde leven... omdat het volk zelf ontbeert, arm is, onder ellende gebukt gaat. Wiens macht gij tonen gaat?
De macht van hen, die voor hun suikerfabrieken zich met allerlei kunstgrepen meester maakten van de gronden, daarheen leidden het vruchtbaar makende irrigatiewater, die zelfs in tijden van dreigend voedseltekort liever suiker maakten, dan dat zij de sawahs[2] teruggaven aan het volk voor de aanplant van rijst.
De macht van hen, die met betaling van 20 tot 35 en 40 cent per dag vrouwen en mannen lieten werken op hun ondernemingen, zware arbeid deden verrichten, welke vette winsten afwierp.
De macht van hen, die de prijzen van de voedselmiddelen en verbruiksartikelen van het volk voortdurend duurder maakten, die zich extra winsten verwierven in deze tijden van barre nood.
Gij gaat de macht tonen van hen, soldaten, die hoewel nadrukkelijk gewaarschuwd, nalatig bleven in het treffen van maatregelen om de hoeveelheid beschikbaar voedsel te vergroten, wijl daarmee het belang der kapitalisten, der machtigen zou worden geofferd, tijdelijk benadeeld ten gunste van het belang der massa.
Honger dreigt in deze landen. Er is nieuwe suiker voortgebracht, die zich in vredestijd misschien met winst laat verkopen. Maar honger dreigt. Uit omliggende landen is slechts weinig te verwachten en in menige streek viel de oogst tegen.
Wie zijt gijzelf, die voor dit werk wordt gebruikt? Behoort gij tot de klasse der bevoorrechten? Kwam gij uit een weeldebestaan naar de Indische tangsi[3] toe? Wij weten beter; wij weten dat het gros der Europese soldaten in Armoeland gewoond heeft, waar ook gekampt moest worden tegen honger en gebrek. Wij weten, dat gij merendeels arbeiders- en boerenjongens zijt, die zeer goed kunt begrijpen dat honger roerig maakt, dat honger tot verzet drijft. Ook al moet gij uw macht gaan tonen aan Javaanse slachtoffers van de kapitalistische uitmergeling... gij zult U in hun gemoedstoestand kunnen verplaatsen, zo goed als de soldaten in Holland zich rekenschap wisten te geven van voorgekomen ‘rampas’ uitingen bij de radeloos geworden klassegenoten (het ‘gepeupel’) in Amsterdam en elders.
En wij weten ook, dat de Inlandse soldaten in staat zijn om te beoordelen, hoe het komt “dat de buffel de horen wet”, hoe het komt, dat Kromo niet langer dragen wil en dragen kan. Wij weten dat de Inlandse soldaten veel dichter moeten staan bij de Kromo’s waarop zij worden afgezonden dan bij de machthebbers, die hun voor het machtsvertoon gebruiken, die hun commanderen.
En wij hopen dat de Javaanse soldaten, die geen Europeanen zijn, dat de mannen van Ambon en de Minahassa, zullen doorvoelen, dat Kromo niet vraagt om kogels en om de dood, maar dat hij alle recht heeft om op te komen voor het leven.
Want als ge goed inziet, goed overweegt, soldaten van het Indische leger: “honger, ziekte ontbering, belastingdruk, peilloze ellende, weelde, protserigheid, winstmakerij tot iedere prijs” dan moet ge gruwen van het werk dat van U wordt verwacht als machtsvertoon niet meer voldoende blijkt om hongerigen te voeden. Dan moet afkeer in U opstijgen, omdat gij dreigt te worden verlaagd tot lafaards, die de kreten over onrecht en over ontbering, de kreten van weerlozen of maar slecht bewapenden, hebben te smoren met kogels uit Uw geweerlopen, met niets ontziende slagen van vlijmscherpe wapenen op menigten, die eerst zelf mee de gelden hielpen opbrengen waaruit de wapenen werden gekocht die hen wreed vermoorden. Soldaten, overweegt dat alles. Overweegt eigen weinig benijdenswaard lot. Overweegt hoe verachtelijk zich maken degenen die zich als willoze werktuigen laten gebruiken door machtigen om hun zwakke klasse- en landgenoten te vernietigen.
Geeft U er goed rekenschap van dat thans de soldaten van vele Europese landen openlijk en met nadruk verklaren: dat de zaak des volks, de zaak der onterfden hun eigen zaak is. Moge dit lichtend voorbeeld in U leven, moge het Uw daden richten wanneer de bevelen klinken die U tot moordenaars kunnen maken van Uw eigen broeders, wier misdaad is dat zij niet dofzwijgend de hongerdood willen ingaan. Dat zij begeren naar wat meer vrijheid, naar wat meer levensgeluk. Kameraden, soldaten, de tijden die wij nu beleven zijn aan grote veranderingen rijk. Maakt de zaak der zwakkeren sterk, begraaft onderlinge geschillen. Zoekt aanraking met Volk. Wendt u, Inlandse soldaten, tot de Soldatenbond, tot Sarekat Islam[4] en ISDV[5] om de middelen te beramen die ook aan U een menswaardig leven, rechten, vrijheid kunnen verzekeren!
_______________
[1] Voetnoten door Paul Benschop
[2] Maleis voor rijstveld
[3] Indonesisch voor kazerne
[4] Indonesische politieke organisatie. Deel van de leden sloot zich later aan bij de Partai Komunis Indonesia
[5] Indische Sociaal-Democratische Vereeniging, veranderde later haar naam in Partai Komunis Indonesia