In maart 1915 was er de eerste internationale socialistische conferentie met activisten van beide kanten van de oorlogsvoerende landen. Het initiatief kwam van Clara Zetkin en de Russische bolsjewieke Inessa Armand. Hieronder de toespraak van Zetkin op deze bijeenkomst.
Bron: LSP: nl.socialisme.be
Vertaling: LSP
HTML en contact: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive
| Hoe te citeren? — Graag bronvermelding !
Waar zijn jullie mannen?
Waar zijn jullie zonen? Sinds acht maanden zijn ze aan het front. Ze zijn weg gerukt van hun werk, hun huis: jongeren die de pijler en de hoop van hun ouders vormen, mannen in de fleur van het leven of met reeds grijzende haren, die brood op tafel brachten voor hun familie. Ze dragen allemaal een uniform, leven in loopgraven, ze worden aangespoord om kapot te maken wat eerder met hard werken was opgebouwd.
Ze zijn al met miljoenen opgestapeld in massagraven, honderdduizenden in de militaire hospitalen met verminkte lichamen, met verbrijzelde ledematen, blind, doof of met hersenbeschadiging, besmet door epidemieën of gebroken door uitputting.
Dorpen zijn in vlammen opgegaan. Steden en bruggen liggen in puin. Bossen zijn verwoest en velden overhoop gehaald. Dat is wat ze achterlaten.
Vrouwen van de werkende klasse!
Er is u gezegd, dat uw mannen en uw zonen zijn heengegaan om u, hun zwakke vrouwen, jullie kinderen en jullie huizen te beschermen.
Wat is de realiteit? Op de schouders van zwakke vrouwen is een dubbele last gelegd. Je wordt onbeschermd achtergelaten in angst en ellende. Jullie kinderen lijden honger en kou, het dak boven je hoofd dreigt je afgenomen te worden, je huis is koud en leeg.
Er wordt gesproken over de grote broederschap en zusterschap tussen hen daarboven en wij beneden, van de heilige eenheid tussen de armen en de rijken. Vandaag wordt de heilige eenheid naar voren gebracht in de druk van de bazen op jullie lonen, in de prijzen die de handelaars en speculanten zonder scrupules verhogen, in de dreiging van de huisbaas om je op straat te zetten. De staat is gierig, de burgerlijke liefdadigheid bereidt gaarkeukens voor en je wordt aangemoedigd om zuinig te zijn.
Wat is het doel van die oorlog die jullie zoveel lijden oplegt?
Er wordt gezegd: het welzijn, de verdediging van het vaderland.
Wat is het welzijn van het vaderland? Betekent dit niet het welzijn van de miljoenen mensen, waar de oorlog lijken van maakt, kreupelen, werklozen en bedelaars, weduwen en wezen?
Wie bedreigt het welzijn van het vaderland? De mannen die een ander uniform dragen langs de andere kant van de grens, die evenmin de oorlog wilden en niet weten waarom ze hun broers moeten vermoorden? Neen! Diegenen die het vaderland bedreigen, zijn diegenen die zich verrijken op de kap van de ellende van de massa’s en die hun macht baseren op onderdrukking.
Voor wie is de oorlog nuttig? Slechts voor een kleine minderheid in elk land.
Voor de fabrikanten van geweren en kanonnen, van pantserplaten en torpedoboten, voor de eigenaars van de scheepswerven en de leveranciers van militair materieel. Voor hun winsten zwepen ze de haat tussen de volkeren op en droegen ze ertoe bij dat deze oorlog uitbarstte. De oorlog is nuttig voor de kapitalisten in hun geheel. Heeft het werk van de misdeelde en uitgebuite massa’s het niet mogelijk gemaakt waarde te accumuleren waarvan het gebruik verboden is aan hen die ze hebben geproduceerd? Jullie zijn arm, jullie kunnen het niet betalen. Het is met het zweet van de arbeiders dat alles wordt geproduceerd, met het bloed van de arbeiders wil men nieuwe buitenlandse markten veroveren. Men wil overal landen koloniseren waar de kapitalisten natuurlijke rijkdommen en goedkope arbeidskrachten zien.
Het doel van deze oorlog is niet de verdediging van het vaderland, maar de uitbreiding ervan. Dat is wat de kapitalistische orde wil. Zonder uitbuiting, zonder onderdrukking van de ene mens door de andere, bestaat die orde immers niet.
De arbeiders hebben niets te winnen met deze oorlog, ze hebben alles te verliezen wat van hen is, wat hen kostbaar is.
Werkende vrouwen, werkende vrouwen!
De mannen van de landen die oorlog voeren zijn tot zwijgen gedwongen. De oorlog heeft hun bewustzijn veranderd, hun wil verlamd, hun hele wezen misvormd.
Maar jullie, vrouwen, die naast de beklemmende angst die jullie voelen voor je dierbaren op het slagveld, die jullie leed en ellende verdragen, waar wachten jullie nog op om jullie verlangen naar vrede, jullie afwijzing van oorlog te verkondigen?
Welke angst houdt jullie tegen? Tot nu toe heb jullie betaald voor degenen die je liefhebt, nu moet je werken voor je echtgenoten, voor je zonen.
Genoeg misdaden!
Die roep weerklinkt in alle talen. Miljoenen arbeidersvrouwen laten die roep horen. Het vindt gehoor in de loopgraven, waar het bewustzijn van de zonen van het volk in opstand komt tegen de misdaden.
Vrouwen van de actieve bevolking!
In deze moeilijke dagen zijn er socialistische vrouwen uit Duitsland, Engeland, Frankrijk en Rusland bijeengekomen. Jullie ellende, jullie lijden raakt hen. Voor jullie toekomst en de toekomst van al wie je dierbaar is, doen ze een oproep om tot vrede te komen. Zoals hun gevoelens over de loopgraven heen dezelfde zijn, zo zullen jullie zich ook in alle landen verenigen rond één ordewoord: vrede! Vrede!
De wereldoorlog vergt van jullie de grootste opoffering. Ze ontneemt jullie je zonen die je hebt gebaard in pijn en lijden, die je hebt grootgebracht met alle zorgen. Ze ontneemt jullie de mannen met wie je samen de harde strijd van het leven voerde. In vergelijking met die opofferingen zijn alle zijn alle andere van nul en generlei waarde.
De hele mensheid kijkt naar jullie, de arbeidsters van de landen die oorlog voeren. Jullie moeten heldinnen worden, bevrijders!
Verenig jullie in dezelfde wil, in dezelfde actie!
Wat jullie mannen, jullie zonen, nog niet kunnen zeggen, moeten jullie miljoenen keren herhalen: de werkende bevolking van alle landen zijn broedervolkeren. Enkel een eengemaakte wil van dat volk kan de misdaad stoppen.
Enkel het socialisme kan zorgen voor de toekomstige vrede onder de volkeren.
Weg met het kapitalisme, dat georganiseerd is voor de rijkdom en de macht van de bezitters van de massagraven.
Weg met de oorlog! Op naar het socialisme!