Geschreven: 1972
Bron: Frans Masereel Fonds vzw, Brussel 1972
Deze versie: spelling
Transcriptie/HTML en contact: Adrien Verlee voor het Marxists Internet Archive, juni 2008
Inhoudsopgave
Het voorspel (1930-36)
De voorbereiding van de opstand tegen de republiek
‘In heel Spanje is de hemel onbewolkt’
Bij de vloot
Guadarama
De gevechten in Andalusië
Opmars naar Madrid
De val van de regering Giral — Vorming van de regering Largo Caballero
Het Alcazar van Toledo
Na de val van Toledo
De opmars naar Madrid herneemt
In het republikeinse kamp
Madrid bereidt zich voor
Sovjethulp
Ontmoediging bij de leiding
Het goud van de Bank van Spanje
De internationale solidariteit
De Internationale Brigaden
De eerste Belgen
Te Madrid
Aankomst der Internationale Brigaden
De grote aanval in de noordelijke sector
Buenaventura Durruti
Een nieuwe tactiek: Madrid insluiten
De ‘nieuwe etappe’
Nieuwe aanval
Aravaca
Málaga
De slag van Jarama
De slag van Guadalajara
Internationale weerslag
Een ‘gentlemen’s agreement’
De ‘controle der niet-interventie’
Hulp van westelijke regeringen aan het Spaans fascisme
De weerslag van de Spaanse Burgeroorlog in België
De zaak ‘de Borchgrave’
De ‘niet-inmenging’ van de Belgische regering
Misdaden en gruwelen
De toestand in het republikeinse kamp
Het verdere militaire verloop
Het offensief tegen Baskenland en Andalusië
Op het zuiderfront
De guerrilla
De slag om Teruel
Op het politieke front
De slag om Aragón
Belgen in de slag van Aragón
Quinto, Belchite
Noord-Aragón
Asturië
De slag bij Brunete
De fascistische doorbraak
De nieuwe frontlijn in Catalonië
De operaties op het front van de Levante
De laatste fase
Op het zuiderfront
De slag aan de Ebro
Terug naar het zuiderfront
Oostenrijk — Tsjecho-Slowakije
Het afscheid der ‘Internationalen’
Het voorlaatste bedrijf van het complot
Het offensief tegen Catalonië
‘Het laatste gevecht der Internationalen’
De val van Madrid
Voor de Internationalen geen slot
Verklaringen
Een bijzonder woord van dank gaat naar de strijdmakkers die zo vriendelijk waren een ‘getuigenverslag’ te schrijven: Raoul Baligand, Willy De Coninck, Rik Van Ussel, Etienne Walraevens, Roger Stamper.
Ik draag dit boek op aan alle Internationalen die vielen voor de zaak van de vrijheid.
Dit boek is een persoonlijke getuigenis, neergeschreven door een Vlaming, één der velen die vijfendertig jaar geleden samen met talrijke landgenoten en revolutionairen uit de ganse wereld, naar Spanje trok om er de Republiek te verdedigen tegen het fascistisch geweld.
Vijfendertig jaar is een lange tijd. Voor de jongere generatie behoort de oorlog in Spanje tot een verre geschiedenis. Zij weet onvoldoende dat oorlog, massaterreur, fascisme, de basis gelegd hebben voor het huidige Franco-Spanje.
Tracht men bovendien niet, met behulp van koningdom tot welvarende grondspeculanten, Spanje te doen doorgaan als een trouwe bondgenoot in onze gemeenschappelijke strijd voor de vrijheid?
Bovendien vervaagde de herinnering aan Spanje wegens de wereldschokkende drama’s die er op volgden. Wat kan vandaag de verzadiging in vernielzucht overtreffen van de computeruitroeiing van Vietnam door de USA, waarbij Guernica verbleekt tot een fait-divers?
En toch beantwoordt dit boek aan een noodzaak. Het werkt verhelderend, niet uitsluitend voor de kennis van de historische gebeurtenissen, maar ook voor een beter inzicht in de manier waarop de rechtsen weten front te vormen tegen de druk van de democratische volkswil. Het werpt een nieuw licht op het cynisme van een niets ontziende burgerij die haar voorrechten bedreigt weet, en op de moeilijkheden voor de linkse krachten om tot eensgezinde actie te komen.
Dit boek vult een leemte aan.
Zoals Partizanen in Vlaanderen van Louis Van Brussel en de uitgave van de Clandestiene Rode Vaan beschrijft het gebeurtenissen waarbij Vlaamse mensen van zeer nabij waren betrokken, en die door onze officiële geschiedschrijving, door ons onderwijs, worden doodgezwegen.
Albert De Coninck was reeds zeer vroeg actief in de arbeidersbeweging. Lid van de Kommunistische Partij sinds 1932, commandant van de Vlaamse Provincies van het Belgisch Leger der Partizanen tijdens de oorlog, is hij thans lid van het Politiek Bureau en Nationaal Secretaris van de KPB.
Zijn werk is tevens een welkome bijdrage tot de geschiedenis van de Kommunistische Partij van België. Het is, terloops vermeld, een supplementair antwoord aan de grijze betweters hier ten lande, die beweren dat de Belgische communisten de strijd tegen het fascisme slechts begonnen zijn na de Duitse inval in de Sovjet-Unie in 1941.
Jef Turf
Voorzitter van de Vlaamse Vleugel
van de Kommunistische Partij van België